Ti len oi eidikoi peri panhgurismwn
www.enet.gr
Τέσσερις ειδικοί ανατέμνουν το πανηγυρικό κλίμα των ημερών
«Είχαμε ανάγκη αυτό το ξέσπασμα»
Του ΑΡΗ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ
Για ένα παραλήρημα εθνικό, ομαδικό, στο βάθος ατομικό αλλά και απόλυτα αναμενόμενο, αφού το χρειαζόμασταν ως Ελληνες διψασμένοι για καταξίωση σε όλα τα επίπεδα, σημειολογούν τέσσερις ειδικοί αναφερόμενοι στο σημαιοστολισμένο κλίμα που δημιούργησε η πορεία της Εθνικής Ποδοσφαίρου στο Euro 2004.
Εθνικό και ομαδικό, αλλά στο βάθος ατομικό -και αναμενόμενο για τους ειδικούς- το παραλήρημα
«Φυσιολογικό» χαρακτηρίζει το πανηγυρικό κλίμα ο καθηγητής Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Πάντειο Στάμος Παπαστάμου, αλλά προβλέπει ότι οι υπερβολές βρίσκονται εν όψει: «Υπάρχει ο κίνδυνος το θέμα να διογκωθεί αρκετά, να αναφέρονται σε αυτό σαν το έπος του '40. Μετά την επιτυχία οι προσδοκίες θα είναι αυξημένες και θα επικρατεί ευκολότερα η καταστροφολογία σε περιστάσεις αποτυχίας».
* Ο συγγραφέας Νίκος Δήμου, στην παρέμβασή του, εξηγεί το παραλήρημα μιλώντας για την Ελλάδα ως «χώρα μικρή με μεγάλο εγώ». Επισημαίνει όμως πως «όσοι ισχυρίζονται ότι νίκησαν οι ελληνικές ψυχάρες απλώς παραλογίζονται», αφού «με τις ψυχάρες σκέτες δεν γίνεται τίποτε».
* Ο πολιτικός αναλυτής Στράτος Φαναράς, στη δική του παρέμβαση, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο ατομικό στοιχείο καθώς επισημαίνει ότι εμμέσως οι νίκες «συμβολίζουν την πιθανότητα του κάθε Ελληνα να υπερβεί τον εαυτό του, να αλλάξει μια ζωή όπου τα πάντα είναι προβλεπτά». Θεωρεί δε ότι θα είναι κέρδος «αν αποφασίσουμε ότι όπως ο Δέλλας και ο Χαριστέας μπορούμε κι εμείς στον τομέα μας να κάνουμε την ευχάριστη έκπληξη».
«Λειτουργεί θεραπευτικά»
Για κέρδη που ήδη καταγράφονται αλλά και κρυμμένους κινδύνους μας μίλησε ο Γιάννης Κούρος, πρόεδρος της Εταιρείας Ψυχολογίας - Ψυχιατρικής Ενηλίκων και Παίδων: «Την περασμένη εβδομάδα ακύρωσα ψυχοθεραπευτικές ομάδες αφού μου τηλεφώνησαν κάποια μέλη και είπαν ότι φεύγουν για Πορτογαλία!
«Μιλάμε για ανθρώπους που συνήθως διαμαρτύρονται για τα οικονομικά τους αλλά τώρα εξασφάλισαν το απαραίτητο ποσό και όταν επέστρεψαν ήταν πολύ περήφανοι όχι μόνο για τη νίκη αλλά και για το πόσο ωραία πέρασαν».
Λειτουργεί λοιπόν η συγκυρία του Euro και ψυχοθεραπευτικά; «Σαφώς», λέει ο κ. Κούρος, αλλά επισημαίνει ότι τέτοια γεγονότα είναι και αφορμή για φυγή από την πραγματικότητα. «Το όνειρο και η περιρρέουσα χαρά μπορεί να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι όλα τα προβλήματά μας έχουν λυθεί. Αρκούν όμως λίγες μέρες για να ξανασυναντήσουμε τις δυσκολίες και τη μελαγχολία».
Δεν θ' αφήσουν δηλαδή τίποτε πίσω τους αυτές οι επιτυχίες; Ο Γ. Κούρος υποστηρίζει ότι «ανεβαίνει ο πήχης του ενθουσιασμού, δηλαδή θα θέλουμε να έχουμε συνεχείς επιτυχίες, θα υπάρχει γκρίνια για τις αποτυχίες αλλά αυτή θα ξεκινά από ένα καλύτερο επίπεδο. Θα είναι γκρίνια απαίτησης και όχι γκρίνια ανυπαρξίας».
«Οι Ελληνες δεν έχουν και πολλά για να νιώθουν περήφανοι», επισημαίνει ο καθηγητής Στάμος Παπαστάμου. Από την άλλη πλευρά όμως, τονίζει ότι ο ενθουσιασμός που προκάλεσαν οι αλλεπάλληλες και αναπάντεχες επιτυχίες δεν είναι αποκλειστικό χαρακτηριστικό της φυλής μας. «Τα γεγονότα που μένουν στη συλλογική μνήμη δεν είναι ανάλογα των αντικειμένων», λέει και προβλέπει ότι το θέμα θα διογκωθεί, θα συζητιέται για πολύ καιρό διανθισμένο με στερεότυπα του είδους «είμαστε ικανοί όταν είμαστε ενωμένοι» ή «το ελληνικό δαιμόνιο πέτυχε» χωρίς να έχει αλλάξει ουσιαστικά οτιδήποτε άλλο.
«Κίνδυνος η υπερβολή»
Θα πάρει δηλαδή τις διαστάσεις ενός έπους του '40; «Ναι, τηρουμένων των αναλογιών, αν και φοβούμαι ότι αυτές οι αναλογίες ποτέ δεν τηρούνται».
Για τον κ. Παπαστάμου πάντως, υπάρχουν δύο ζητήματα που καταγράφηκαν και αξίζει να τα αναλύσει η επιστήμη: Πρώτον, το γεγονός ότι ο τόπος γέμισε ελληνικές σημαίες. «Είδαμε εικόνες τέτοιες που σε άλλη περίπτωση θα μιλούσαμε για έξαρση του εθνικισμού. Κι ας μην ξεχνάμε τις αντιδράσεις που προκάλεσε ο Αλβανός μαθητής που ήθελε να σηκώσει την ελληνική σημαία. Τώρα όμως αντιμετωπίζουν όλοι το φαινόμενο σαν απόλυτα φυσιολογικό». Δεύτερον, η έλλειψη φαινομένων χουλιγκανισμού (σ.σ. τουλάχιστον έως χθες το βράδυ). «Για ποιο λόγο όσοι ακολουθούν μια Εθνική ομάδα είναι διαφορετικοί από τους οπαδούς μιας επαγγελματικής ομάδας; Ισως γιατί η ταύτιση με μια Εθνική ομάδα είναι περισσότερο νομιμοποιημένη κοινωνικά».
Originally Posted by Ethir
