Τα πράγματα μπερδεύονται γιατί στο σκεπτικό σου ενυπάρχει μία σιωπηρή παραδοχή, που λειτουργεί αξιωματικά: ότι ο τρέχων τρόπος ατομικής ιδιοκτησίας του οτιδήποτε είναι ο μοναδικός δυνατός. Αυτή η σιωπηρή παραδοχή είναι και που αμφισβητείται. Αν σου φαίνεται εξαιρετικά τρελό να υπάρχει κάποιο άλλο σύστημα ιδιοκτησίας, απλά να πούμε ότι συνολικά στην ανθρώπινη ιστορία καταλαμβάνει ένα εξαιρετικά μικρό κομμάτι της, το οποίο ειδικά μάλιστα στις απαρχές του ήταν και ιδιαίτερα περιορισμένο γεωγραφικά. Δεν αμφισβητώ ότι ειδικά για την ιδιοκτησία γης τα προηγούμενα συστήματα ήταν σε πολλά σημεία κατά πολύ πιο άνισα, ή ότι αυτή η μετάβαση στη νομιμοποιητική βάση της ιδιοκτησίας δε λειτούργησε σε ορισμένα σημεία της απελευθερωτικά, απλά θέλω να πω ότι κοινωνίες στις οποίες αυτό το σύστημα ιδιοκτησίας δεν ισχύει είναι δυνατές.
Μπορούμε λοιπόν να χρησιμοποιήσουμε την ανθρώπινη διάνοια μας για να μοντελοποιήσουμε καλύτερους τρόπους νομής της ιδιοκτησίας;
Κατ' αρχάς για να το κάνουμε θα πρέπει να εξετάσουμε τα προβλήματα του τρέχοντος τρόπου, καθώς και να μετατρέψουμε το ιδανικό σε πραγματοποιήσιμο μέσω της εκτίμησης του τι είναι τεχνιικά εφικτό.
Φαντάζομαι δε διαφωνούμε ότι το ιδανικό θα ήταν ο καθένας μας να μπουρούσε να ζει σε μία διώροφη μονοκατοικία με καταπράσινους κήπους. Αλλά επειδή μάλλον συμφωνούμε ότι αυτό δε γίνεται, ας δούμε τι γίνεται:
έχουν υπάρξει κοινωνίες όπου το δικαίωμα στη στέγη είναι αδιαπραγμάτευτο και όλες οι οκογένειες μένουν σε ένα σπίτι το οποίο είναι δικό τους; ναι έχουν υπάρξει.
υπάρχουν αρκετά σπίτια αυτή τη στιγμή για να συμβεί αυτό; υπάρχουν.
όλα τα άλλα που μου λες: επιχειρηματικά ρίσκα, το airbnb, στεγαστικά δάνεια, ενοίκια, ο καημένος ο σπιτονοικοκύρης κλέφτης θα γίνει, είναι πρόβλημα ΜΟΝΟ ΕΦΟΣΟΝ δεχτούμε ότι μπορεί να υπάρξει μια οντότητα (είτε αυτή είναι ένα πρόσωπο, είτε ένας οργανισμός όπως μια επιχείρηση) που μπορεί να έχει όσα σπίτια θέλει, μπορεί αν έχει τα χρήματα να αγοράζει και να αγοράζει και να αγοράζει και άμα δε θέλει να τα νοικιάσει σε συμφέρουσα τιμή είναι ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ και ότι αυτό δεν είναι ανήθικο για κάποιο λόγο).
Ρικαρδιανό Έντιτ
να συμπληρώσω εδώ μάλιστα ότι στις απαρχές της βιομηχανικής επανάστασης, οι καλοί βιομήχανοι καπιταλιστές κατηγορούσαν τους κακούς αριστοκράτες που ήταν οι μόνοι που κατείχαν γη για φάρμες και φάμπρικες ότι ήταν βδέλες που έπιναν το αίμα της κοινωνίας γιατί παίρναν τα νοίκια και ζούσαν πλουσιοπάροχα, χωρίς να έχουν συμμετέχει με κανέναν τρόπο στην παραγωγή. Ο βιομήχανος έφτιαχνε τις ατμομηχανές και τα ρούχα με ύφασμα ρεγιόν, αλλά την κύρια πρόσοδο την είχε ο κακός αριστοκράτης μέσω του ενοικίου, χωρίς να κάνει τίποτα.
Αυτή λοιπόν η χρήση του χρήματος (με την αγγλική έννοια money και όχι cash όπως το εννοούμε στην καθομιλουμένη σήμερα) όχι ως ανταλλακτικό μέσο αλλά ως κεφάλαιο που δε συμμετέχει στην παραγωγή απλά καρπώνεται τα αποτελέσματά της μόνο και μόνο επειδή κάποιος το έχει συσσωρευμένο δυνητικά ως το άπειρο είναι και που αμφισβητεί κι ένας μαρξιστής, ο οποίος ύστερα από τον ρικάρντο και τον σμιθ παρατήρησε ότι ακριβώς όπως οι αριστοκράτες πίναν το αίμα των βιομήχανων, έτσι ακριβώς συμβαίνει οποτεδήποτε χρησιμοποιείται το χρήμα ως κεφάλαιο.
Αυτό που λέμε είναι ότι καημένος ο σπιτονοικοκύρης δε θα βρεθεί ποτέ στο δίλημμα "τώρα εγώ να το νοικιάσω στον άστεγο ή στον εργαζόμενο" γιατί κανείς δε θα ψάξει να νοικιάσει σπίτι όταν έχει να μείνει σε τουλάχιστον ένα.
Φυσικα όλα αυτά είναι μπαρμπούτσαλα για κάποιον που πιστεύει ότι η ευρωστία της αγοράς ακινήτων είναι σημαντικότερη κοινωνική προτεραιότητα από την καθολική επίλυση του στεγαστικού προβλήματος
