Έλα όμως που με το ξέσπασμα της κρίσης ένας τεράστιος όγκος από χρεόγραφα απαξιώθηκαν και βάλτωσαν κυριολεκτικά στις αγορές…Κι έτσι, για να μη ζημιωθούν οι τράπεζες άρχισε η μεταφορά από το ιδιωτικό χρέος στο δημόσιο : “Κοινωνικοποιήσαμε μέρος των ιδιωτικών απωλειών με το να διασώσουμε τα πιστωτικά ιδρύματα… Όμως το αυξανόμενο δημόσιο χρέος δεν είναι ένα δωρεάν γεύμα, τελικά θα πρέπει να το πληρώσεις.” (Νουριέλ Ρουμπίνι ,The Daily Telegraph, 23/5/2010).
Aυτοί λοιπόν οι τίτλοι χρέους δεν μπορούν πλέον να προσελκύσουν επενδυτές και το ευρώ δεν μπορεί πλέον να εξυπηρετεί τράπεζες, και κατά συνέπεια ούτε την πραγματική οικονομία —αυτό το τελευταίο βέβαια γινόταν και πριν–.
Ακόμα και στελέχη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μιλούν για υπερ-μεγέθυνση του τραπεζικού τομέα στην ευρωζώνη. το 2007 οι υποχρεώσεις της Deutsche Bank αντιστοιχούσαν στο 80% του ΑΕΠ της Γερμανίας, οι υποχρεώσεις της Barclays ξεπερνούσαν το ΑΕΠ της Αγγλίας.
Ούτε καν η Γερμανία, δεν μπορεί να αναλάβει το τεράστιο κόστος διαγραφής των άχρηστων τίτλων των τραπεζών.
Έτσι ξεκίνησε μια μαζική φυγή επενδυτών από το ευρώ και ενδιαφέρον από επενδυτικά κεφάλαια που ειδικεύονται στη κερδοσκοπία με τις επισφάλειες. Άλλωστε οι κερδοσκόποι αυτού του είδους λειτουργούν σαν τα κοράκια της αγοράς.
Και το ευρώ σήμερα είναι ένας πολύ εύκολος στόχος γιατί πολύ απλά δεν μπορεί πλέον να στηριχθεί πάνω στον τεράστιο όγκο χαρτιών χρέους.
Οι αγορές πιέζουν τις κυβερνήσεις να βάλουν το χέρι στην τσέπη προκειμένου να σώσουν τις τράπεζές τους.
με την ΕΚΤ να αγοράζει απευθείας κρατικά ομόλογα από τις χώρες μέλη και με την επιβολή όλο και πιο αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων γενικεύεται στην ευρωζώνη ο «γύψος» που επιβλήθηκε στην Ελλάδα και έτσι επιταχύνεται η παρακμή της ευρωζώνης.
Το ευρώ αποτελεί κύριο παράγοντα αποσταθεροποίησης και ισχυρές οικονομίες όπως η γερμανική χαράσσουν εναλλακτικούς δρόμους μπρος στο σενάριο κατάρρευσής του ευρώ.
Και τί θα γίνει άμα φύγουμε από το ευρώ;
Εδώ είναι το επίμαχο θέμα, αν και έγκλημα καθοσιώσεως ακόμα και σαν σκέψη για μερικούς ευρω-φονταμενταλιστές. Θα έρθει η συντέλεια του κόσμου; Θα χάσουμε τα πάντα ; Θα μας ισοπεδώσουν τα μεγαθήρια της διεθνούς αγοράς;
Από πού προκύπτει ότι με το να φύγουμε από το ευρώ και να επανέλθουμε σε εθνικό νόμισμα θα έχουμε συνεχείς υποτιμήσεις και πανύψηλο πληθωρισμό; Επειδή μας το λένε όλοι όσοι ευθύνονται σήμερα για το χρέος και την ύφεση ;
Η ίδια η κυβέρνηση κάλεσε πριν δυό μήνες Βρετανούς συμβούλους του Centre for Economics and Business Research (CEBR) για να τους συμβουλευτεί τι θα συμβεί αν η Ελλάδα φύγει από το ευρώ Σύμφωνα με τους Times του Λονδίνου (30/5), ο επικεφαλής του CEBR, απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με το τι θα υποστεί το νέο νόμισμα της Ελλάδας μετά την έξοδο από το ευρώ: «Εγκαταλείποντας το ευρώ θα σήμαινε ότι το νέο νόμισμα θα υποτιμηθεί κατά 15%.»
Είναι καταστροφή μια υποτίμηση κατά 15% ;
Αν εξαιρέσει κανείς παπαγαλάκια της ΕΕ, δεν υπάρχει κανείς σοβαρός οικονομικός αναλυτής στην υφήλιο που να θεωρεί ότι θα υποστεί καταστροφή η Ελλάδα αν φύγει από το ευρώ. Αυτό που λένε είναι ότι η Ελλάδα θα περάσει μια περίοδο νομισματικής αστάθειας που άλλοι την υπολογίζουν σε λίγους μήνες και άλλοι σε δυο χρόνια το πολύ, έως ότου η συναλλαγματική αξία της νέας δραχμής θα σταθεροποιηθεί μέσα από την ανάκαμψη της οικονομίας της. Σ’ αυτό που συμφωνούν όλοι είναι ότι αυτός που πιθανόν να υποστεί την καταστροφή είναι το ίδιο το ευρώ, αλλά αυτό είναι τελείως άλλο θέμα και πλέον θα είναι αλλουνού πρόβλημα.
Πώς μπορεί να επιβιώσει ένα νέο εθνικό νόμισμα;
Υπάρχουν δυο τρόποι να γίνει ένα νέο νόμισμα: Ο πρώτος είναι να μπει αυτό στις αγορές, ουσιαστικά τροφή στις διαθέσεις των κερδοσκόπων και να αναμένουμε το χρόνο, τον τρόπο και το σημείο που θα σταθεροποιηθεί σαν αξία, με όλες τις θλιβερές συνέπειες για την οικονομία και την κοινωνία. ¨Όπως δηλαδή με το ευρώ, αλλά και παλιά με τη δραχμή όταν οι κυβερνήσεις τη χρησιμοποιούσαν σα μέσο υποτίμησης των εισοδημάτων από εργασία χάρη της κερδοσκοπίας όσων εκλεκτών είχαν πρόσβαση στην πληροφορία.
Ο δεύτερος είναι να δημιουργήσεις ένα εθνικό νόμισμα που να υποστηρίζει την παραγωγική βάση αλλά και να στηρίζεται από αυτήν. Παραγωγική ανάπτυξη της οικονομίας προς όφελος του κόσμου της εργασίας γίνεται μόνο έχοντας το δικό μας νόμισμα. Ολα τα συστήματα σταθερών ισοτιμιών και σταθερής νομισματικής αξίας, όπως χαρακτηριστικά του χρυσού κανόνα, απέτυχαν πομπωδώς προξενώντας οικονομικό μαρασμό ειδικά στις αδύναμες και εξαρτημένες χώρες.
Ο Αλέξανδρος Διομήδης, ιδρυτής της Τράπεζας της Ελλάδας, με αφορμή τη χρεωκοπία του 1932 τόνιζε την «ανάγκη οικονομικής αυτονομίας», σε σχέση με το σύστημα της δραχμής που συνέδεε την αξία της με τη χρυσή λίρα αγγλίας, προκειμένου η ελληνική οικονομία να είναι ανοιχτή στην παγκόσμια αγορά. Παρότι δεν υποστήριζε την αυτάρκεια, πίστευε ότι έπρεπε να σταματήσει η εξάρτηση της οικονομίας από το εξωτερικό, να στηριχθεί η ελληνική οικονομία κύρια σε ντόπιους πόρους συσσώρευσης και ανάπτυξης ώστε να μην εξαρτιέται από τις αναταράξεις της παγκόσμιας αγοράς
Πρόκειται για διαχρονική επισήμανση. Αλλά δεν μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο αν δεν διαθέτει η οικονομία το δικό της νόμισμα.
Η σύσταση και η λειτουργία του ευρώ του αποτρέπει από το να λειτουργήσει έτσι. Η εμπειρία της δεκαετίας του ευρώ έχει δείξει σε όλους μας ότι δεν μπορεί να έχουμε ανάπτυξη της παραγωγικής βάσης στην ελληνική οικονομία με το ευρώ
Πώς θα αποφεύγουμε τις συνεχείς υποτιμήσεις και να μην καλπάζει ο πληθωρισμός;
Πρώτα και κύρια με τις εσωτερικές αιτίες των υποτιμήσεων και του πληθωρισμού που σχετίζονται με τις εξαρτήσεις της οικονομίας και τα καρτέλ, που χρειάζονται χτύπημα.
Ακολουθούν
η ριζική αναδιανομή εισοδημάτων και η αντιστροφή της σχέσης εταιρικών κερδών και αμοιβών
η άμεση ενίσχυση των μικρών επιχειρήσεων στους τομείς της παραγωγής,
η εθνικοποίηση κρίσιμων τομέων όπως ενέργεια, τηλεπικοινωνίες και τραπεζικός πυλώνας,
προγράμματα δημοσίων επενδύσεων με συνθήκες άμεσης απόσβεσης και στήριξη της εθνικής οικονομίας,
εναλλακτικές μορφές εμπορικών δικτύων σε οριζόντια βάση μεταξύ καταναλωτή και παραγωγού και με γνώμονα την απασχόληση
μια πολιτική ισότιμων διεθνών συνεργασιών μέσα από διακρατικές συμφωνίες και μάλιστα με χώρες όπου η Ελλάδα σήμερα δεν έχει ιδιαίτερες σχέσεις, μιλώντας μάλιστα και για σημαντικά αγαθά (ενέργεια κλπ)
ένα προστατευτικό πλαίσιο για τους σημαντικούς τομείς της οικονομίας μας.
Δεν πείθουν οι μεμψιμοιρίες περί «ψωροκώσταινας». Αν ρωτήσει για παράδειγμα κανείς ανθρώπους «βαπορίσιους» θα διαπιστώσουν, δυστυχώς κάποιοι με έκπληξη άγνοιας ότι μπορούν στην Ελλάδα να κατασκευαστούν εξαρτήματα όπως αυτά γνωστών ξένων κατασκευαστικών οίκων με ίδιες προδιαγραφές και συχνά καλύτερης λειτουργικότητας προκειμένου και για μηχανές που στρέφουν με 40 χιλιάδες στροφές το λεπτό. Και στο 1/8, το πολύ στο 1/3 της αξίας κτήσης από το εξωτερικό με πολύ καλούς χρόνους παράδοσης. Το μόνο που χρειάζεται είναι τεχνογνωσία, που βέβαια στην προκειμένη περίπτωση δεν την παρήχε το ελληνικό κράτος στους ανθρώπους αυτούς αλλά την κέρδισαν με μόχθο μιας ζωής, με μεροκάματα του τρόμου και με ξόδεμα της ζωής τους σε ταξίδια και ξενιτιά.
Τεχνογνωσία, όπως και εστίαση σε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, για τις ανάγκες των πολλών, και όχι σύμφωνα με τις από καιρού εις καιρό προτιμήσεις των venture capitals, των κεφαλαίων δηλαδή που ταξιδεύουν πότε σε αερομεταφορές , πότε σε χυμούς φρούτων, πότε σε ακτοπλοϊα, πότε σε ποδοσφαιρικές ομάδες, πότε σε κατασκευές, πότε σε τουρισμό και πάει λέγοντας ανάλογα με το πού οσμίζονται χρήμα, τσαλαπατώντας ανάγκες της κάθε κοινωνίας σε επαγγελματικές ειδικότητες και παραγόμενο προϊόν και υπηρεσία («σήμερα σε θέλω γκαρσόνι, αύριο καθηγητή γαλλικών και μεθαύριο να στρώνεις σεντόνια»–οι πολυπόθητες «επενδύσεις» ξένων ιδιωτών που ψάχνουν «ευέλικτες» εργασιακές σχέσεις).
Υπάρχουν και σχετικά πονήματα πολλών οικονομολόγων, που ήταν γνώστες, έδρασαν μετά το τέλος του Β παγκόσμιου πολέμου και απεχθάνονταν τις μοιρολατρίες τύπου «ψωροκώσταινας». Και δεν ήταν καθόλου «ανατρεπτικοί» στην ιδεολογία τους (Ζολώτας κ.α.)
Όσο για τις καταθέσεις στις τράπεζες η πολιτική που ασκείται θα «στεγνώσει» την οικονομία από κάθε ρευστότητα. Είναι κάτι που συμβαίνει ήδη. Με την κάλυψη της τρόικας και της κυβέρνησης οι καταθέσεις των τραπεζών, καλύπτουν ήδη τις «μαύρες τρύπες» του ενεργητικού τους.
Αποδείχθηκαν δε τόσο «υγιείς» που δανείζονται κρατικό χρήμα προκειμένου να…κάνουν προτάσεις εξαγοράς σε τραπεζικά ιδρύματα που είναι σε δημόσιο έλεγχο !!!(πρόσφατα γεγονότα Αγροτικής κλπ.)
Και με βάση την επιδίωξη αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, που επεξεργάζονται ήδη ΔΝΤ και ΕΚΤ, ήδη οι καταθέσεις αποτελούν διαθέσιμη λεία.
Έτσι κι αλλιώς στην κατά και μετά ΔΝΤ εποχή το μεγαλύτερο θέμα είναι η ανάσταση μιας οικονομίας και κοινωνίας πεθαμένης, άνευ ρευστότητας, με εισοδήματα πείνας και ψηλή ανεργία με κατεστραμμένους μικρομεσαίους ελεύθερους επαγγελματίες, βιοτέχνες, αγρότες. Χώρια τα δυσβάσταχτα βάρη του αναδιαρθρωμένου χρέους της και των ιδιωτικοποιημένων υποδομών, χώρια το βάρος των καρτέλ που ολοένα χτίζονται μέσα από τα «ανοίγματα επαγγελμάτων προς όφελος του ανταγωνισμού».
Το στήσιμο της οικονομίας και κοινωνίας σ’ αυτό το χάλι απαιτεί δικό μας νόμισμα, και έλεγχο σε φυσικούς πόρους και υποδομές. Και όχι όρους κατοχής που έχουμε σήμερα. Και η υιοθέτηση δικού μας νόμισματος καθώς και ο έλεγχος σε πόρους και υποδομές δεν είναι ούτε επαναστατικά ούτε σοσιαλιστικά μέτρα, αλλά είναι βαθιά δημοκρατικά και πραγματικά πατριωτικά - όχι εθνικιστικά. ούτε σωβινιστικά - αιτήματα από την πλευρά του Κόσμου της Εργασίας, ντόπιων και μεταναστών.
Στάθης Δεββές
tl;dr: τσακίδια από την ευρωζώνη