http://www.tvxs.gr/v23173
Γιατί δεν έχουμε μνημεία πολέμου για τους Έλληνες που χάθηκαν κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας το 1919-1922 όπως έχουμε μνημεία στην Kαλλίπολη για τους περισσότερους από 44.000 Βρετανούς, Γάλλους, Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς στρατιώτες που έχασαν τη ζωή τους πολεμώντας τους Τούρκους το 1915; Του Niyazi Dalyanci
Αυτή η ερώτηση τέθηκε από μια απροσδόκητη πηγή, τον απόστρατο συνταγματάρχη, A. Ihsan Gurcan, που τώρα μένει στη Σμύρνη και γράφει άρθρα για ένα τοπικό περιοδικό.
O Gurcan, ο οποίος αποβιβάστηκε στην Κύπρο με τον τουρκικό στρατό τον Ιούλιο του 1974, πιστεύει ότι τέτοια μνημεία και τύμβοι καλλιεργούν κλίμα ειρήνης και φιλίας μεταξύ εχθρών του παρελθόντος.
«Όταν αποβιβάστηκα στην Κύπρο το 1974, στην περιοχή που διοικούσα κατοικούσαν μόνο γυναίκες και παιδιά. Θυμάμαι το φόβο στα μάτια τους. Φοβόντουσαν ότι επρόκειτο να τους βλάψουμε», έγραψε ο Gurcan σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Izmir Life.
«Στα μάτια τους έβλεπες το φόβο του θανάτου, κυρίως στα παιδιά. Βλέποντας όλες αυτές τις εικόνες, άρχισα να σκέφτομαι: Για ποιο λόγο κάνουμε πόλεμο;» σημειώνει ο Gurcan.
Ο απόστρατος συνταγματάρχης ασχολείται σοβαρά με το σχέδιό του. Tόσο σοβαρά που πρότεινε τρεις ξεχωριστές τοποθεσίες στη δυτική Μικρά Ασία για να χτίσουν τα μνημεία για τους Έλληνες στρατιώτες που έπεσαν κατά τη διάρκεια του ελληνοτουρκικού πολέμου το 1919-1922, ο οποίος τελείωσε με την ήττα των ελληνικών στρατευμάτων. Σε αντίθεση με την εκστρατεία της Καλλίπολης, ο αριθμός των Ελλήνων που σκοτώθηκαν στη Μικρασιατική Εκστρατεία δεν είναι γνωστός. Εφόσον σκοτώθηκαν και πολίτες κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο αριθμός των νεκρών κυμαίνεται από τις 300.000 έως τις 700.000.
Οι περιοχές που προτείνει ο Gurcan για την ανέγερση των τριών μνημείων είναι επίσης συμβολικές. Η πρώτη περιοχή είναι η περιοχή Αllioren της Κιουτάχειας όπου στρατοπέδευσε ο ελληνικός στρατός. Η δεύτερη είναι το ποτάμι στο Κιζίλτας, όπου η πέμπτη ταξιαρχία του ελληνικού στρατού περικυκλώθηκε από τουρκικές δυνάμεις, ενώ η τρίτη περιοχή είναι το Calkoy, όπου τα ελληνικά στρατεύματα αντιστάθηκαν για τελευταία φορά στην τουρκική επίθεση.
Ο Gurcan σημειώνει ότι, όταν πήγε στην Καλλίπολη και τα Δαρδανέλια και είδε τα τούρκικα, βρετανικά, γαλλικά, αυστραλιανά και νεοζηλανδικά μνημεία και τύμβους, καθώς και περισσότερους από 100.000 ανθρώπους να έρχονται από το εξωτερικό να τα επισκεφθούν, σκέφθηκε ότι «αυτοί οι άνθρωποι φέρνουν μαζί τους και την ειρήνη».
....
Πάνω στο λόφο, σε δυο μαρμάρινες στήλες, βρίσκεται ένα μήνυμα του Κεμάλ Ατατούρκ στα αγγλικά και τα τούρκικα για εκείνους που σκοτώθηκαν στην Καλλίπολη.
Στο μήνυμα διαβάζουμε:
«Οι ήρωες που έχυσαν το αίμα τους και έχασαν τη ζωή τους ... τώρα βρίσκεστε στο χώμα μιας φιλικής χώρας. Για το λόγο αυτό αναπαυθείτε εν ειρήνη. Για εμάς δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα στους Johnnies και τους Mehmets που κείτονται δίπλα δίπλα εδώ, στη χώρα μας... Εσείς, οι μητέρες, που στείλατε τους γιους σας εδώ από πολύ μακρινές χώρες, σκουπίστε τα δάκρυα σας. Οι γιοι σας τώρα κείτονται στην αγκαλιά μας και είναι γαλήνιοι. Χάνοντας τη ζωή τους σε αυτή τη γη, έγιναν δικοί μας γιοι».