Nτοπάρισμα μαθητών με ψυχοφάρμακα
Από http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_art ... 008_274021
Σε κάποιες χώρες, οι γιατροί τούς χορηγούν Prozac, Xanax και Ritalin για να έχουν καλύτερες επιδόσεις στο σχολείο
Του Ματθαιου Tσιμιτακη
Θα δίνατε στο παιδί σας ένα χάπι προκειμένου να βελτιωθούν θεαματικά οι επιδόσεις του στο σχολείο; «Σε καμιά περίπτωση», απαντούν 160 γονείς μαθητών που πήραν μέρος σε μια έρευνα του Παντείου Πανεπιστημίου, η οποία βρίσκεται ακόμα σε φάση επεξεργασίας, σε αντίθεση με πολλούς γονείς στις Ηνωμένες Πολιτείες που το κάνουν ήδη, αδιαφορώντας για τις άγνωστες μακροχρόνιες συνέπειες. Αν σας λέγανε ότι οι συμμαθητές του παιδιού σας παίρνουν χάπια και χάρη σε αυτά βαθμολογούνται με 19 και 20 στα μαθήματα, ενώ το παιδί σας όχι; Αυτό συνιστά «αθέμιτο ανταγωνισμό» και ανεπίτρεπτο πνευματικό «ντόπινγκ» απαντά η πλειοψηφία των ίδιων γονέων.
Η νευροψυχολόγος κ. Λίζα Βάρβογλη, διδάσκουσα στο τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και η διδακτορική φοιτήτρια του τμήματος Κατερίνα Στρουμπούλη διερευνούν τις διαθέσεις της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στην κοσμητική νευροεπιστήμη, τη χρήση δηλαδή των προϊόντων της έρευνας γύρω από τον εγκέφαλο, όχι για ψυχιατρικούς σκοπούς, αλλά προκειμένου να «βελτιώσουμε» φυσικά χαρακτηριστικά μας, όπως η μνήμη, η συγκέντρωση, πρακτική που φαίνεται πως είναι ήδη διαδεδομένη στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Η νέα κουλτούρα των χαπιών που έρχεται από την ταχύτατη εξέλιξη της επιστήμης, μάς τοποθετεί μπροστά σε σοβαρά ηθικά διλήμματα.
Ανακαλύπτουν διαταραχές
Σύμφωνα με το surgeon general, την εκπαιδευτική υπηρεσία του αμερικανικού υπουργείου Υγείας, το 20% των παιδιών στις ΗΠΑ θεωρείται ότι πάσχει από κάποια μορφή ψυχικής διαταραχής (από κοινωνικό άγχος μέχρι ψύχωση). Ενα σημαντικό ποσοστό αυτών δέχονται φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά ή ήπια ψυχοσταθεροποιητικά φάρμακα νέας γενιάς που στοχεύουν σε συγκεκριμένες λειτουργίες του εγκεφάλου (prozac, xanax κ.α.). Σε όλο τον κόσμο γίνεται εκτεταμένη χρήση ορμονών για τη βελτίωση σωματικών χαρακτηριστικών, όπως η τριχοφυΐα στα κορίτσια και η γυναικομαστία στα αγόρια, ενώ ακόμα και προβλήματα όπως η υπερκινητικότητα και η διάσπαση προσοχής που παλιότερα δεν θεωρούνταν καν διαταραχές, τώρα αντιμετωπίζονται με ειδικά σκευάσματα (ritalin).
Τα τελευταία χρόνια όμως, τα σκευάσματα αυτά δείχνουν να ξεφεύγουν από το πλαίσιο της ιατρικής και να χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο για άλλους σκοπούς. Η ρεταλίνη βοηθάει στη συγκέντρωση και υγιείς ανθρώπους με αποτέλεσμα να τα χορηγούν οι ίδιοι οι γονείς μαθητών καλών ιδιωτικών σχολείων στις ΗΠΑ προκειμένου αυτά να πετύχουν στις εξετάσεις φημισμένων πανεπιστημίων. Τα νέα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην θεραπεία του Αλτσχάιμερ (Provigil, Aricept), βρέθηκε ότι βοηθάνε μεσήλικες πιλότους να αντιμετωπίσουν τα επίπονα τεστ αμόκ στα οποία υποβάλλονται, προκειμένου να αντιμετωπίσουν μια σοβαρή κρίση κατά τη διάρκεια μιας πτήσης. Μάλιστα, πλέον εξετάζεται το ενδεχόμενο να παίρνουν την ουσία προληπτικά. Αντικαταθλιπτικά τύπου ladoze έχει προταθεί να χορηγούνται και σε υγιείς ανθρώπους προκειμένου να αντιμετωπίζουν απλές κρίσεις καθημερινού άγχους, ή απλώς να είναι πιο χαρούμενοι. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις εξετάζεται ακόμα και η αναγκαστική χορήγηση ψυχοφαρμάκων εν είδη ποινής προκειμένου να αντιμετωπισθούν εγκλήματα με ψυχιατρική αιτία, όπως οι παραφιλίες (παιδοφιλία, νεκροφιλία κοκ). Παρότι ακόμη δεν υπάρχει σίγουρο φάρμακο για αυτές τις διαταραχές, ψυχίατροι και νευροψυχολόγοι πιστεύουν ότι σύντομα θα βρεθεί.
«Χημικός ευνουχισμός»
«Υπάρχει όμως, το leuproreline, το οποίο καταστέλλει τις ανδρικές σεξουαλικές ορμόνες και επομένως την επιθυμία για παιδοφιλία. Θεωρείται και ”χημικός ευνουχισμός” (στον καταδικασμένο προσφέρεται είτε να είναι εκτός φυλακής με αναστολή και να παίρνει τα φάρμακα ή, αν δεν επιθυμεί να τα πάρει να αντιμετωπίσει τις συνέπειες αυτής της απόφασής του και να επιστρέψει στη φυλακή».
Στην Μεγάλη Βρετανία ο χημικός ευνουχισμός είναι πλέον κοινή πρακτική. Στον Καναδά ένα δικαστήριο, απέρριψε έφεση κρατούμενου που ζήτησε να μείνει έξω με αναστολή χωρίς να παίρνει τα φάρμακα -με την αιτιολογία ότι αυτά του προκαλούσαν κάποιες παρενέργειες. Η απόφαση σε όλες αυτές τις περιπτώσεις ανήκει στον καταδικασθέντα.
H κουλτούρα των νόμιμων ουσιών
«Η μητέρα μου παίρνει Prozac, ο μικρός μου αδερφός Ritalin και ο πατέρας μου Viagra. Εγώ γιατί να μην τη βρω με ecstasy», αναρωτιέται ο διάσημος Αμερικανός κωμικός John Morrelo στα σόου που παρουσιάζει στις ΗΠΑ. Αν παλιότερα μιλούσαμε για την κουλτούρα των ναρκωτικών, αν ο αθλητισμός μας έχει ποτιστεί από την κουλτούρα του επικίνδυνου ντόπινγκ τώρα περνάμε σε μια νέα φάση. «Κατά κάποιο τρόπο είναι πνευματικό ντόπινγκ, που όμως δεν αφορά απαγορευμένες ουσίες. Αντίθετα μιλάμε για μικρές δόσεις συνταγογραφούμενων φαρμάκων - κάτι καθ’όλα νόμιμο και χωρίς γνωστές, προς το παρόν, παρενέργειες. Κοινωνικά αποδεκτό; Αυτό δεν το ξέρουμε ακόμα», λέει η Λίζα Βάρβογλη.
