Μηχανάκια εσωτερικής καύσεως


"'Κυκλώνει' την AGB η κυβέρνηση"
("ΤΟ ΒΗΜΑ", 4/4/2006)

Ο "αγώνας" της κυβέρνησης Καραμανλή για την ...εξυγίανση του Τύπου και, ιδίως, του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου ασφαλώς προϋποθέτει την αποκάλυψη και την καταστροφή της "διαπλοκής των νταβατζήδων". Αυτή είναι η κεντρική -επικοινωνιακού χαρακτήρα, φυσικά- έμπνευση του στενού επιτελείου του Μαξίμου από τη στιγμή που πήραν στα χέρια τους το τιμόνι της διακυβέρνησης της χώρας, με στόχο την αναδιανομή του συστήματος ΜΜΕ υπέρ των συμφερόντων τους. Στην αρχή ο "αγώνας" στράφηκε στο κυνήγι του "βασικού μετόχου" με απίθανα νομοθετήματα, που και ένας περαστικός από τις Βρυξέλλες μπορούσε να προβλέψει την κατάληξή τους, αλλά που ταυτόχρονα θα λειτουργούσαν ως μοχλός πίεσης κατά των "βαρόνων" του Τύπου - ουσιαστικής ή "συμβολικής", μικρή σημασία έχει.

Τώρα ήρθε η σειρά της δίκης (και τηλε-δίκης) της AGB, η οποία επί δεκατέσσερα χρόνια που λειτουργεί -δύο χρόνια μετά το προπατορικό διακομματικό αμάρτημα της δωρεάν παραχώρησης των δημόσιων, υποτίθεται, ραδιοτηλεοπτικών συχνοτήτων στους ανεξέλεγκτους "νταβατζήδες" του κέντρου και της περιφέρειας- καθορίζει τη ροή της διαφημιστικής πίτας προς τα κανάλια. Παράλληλα, έμμεσα ή άμεσα, ανεβοκατεβάζει τηλεστάρ, προωθεί τα χαμηλού γούστου προγράμματα, διαμορφώνει ένα διαρκώς μεταλλασσόμενο δήθεν "ενημερωτικό προϊόν", καθορίζει την πολιτική ατζέντα, δημιουργεί "δημοφιλείς" πολιτικούς, "δημοφιλείς" αστρολόγους, καλλιτέχνες, μαγείρους, ψυχολόγους, μοντέλα, εθνικούς ήρωες κ.ο.κ.

Προφανώς όλα αυτά τα χρόνια η συγκεκριμένη αγορά (ηλεκτρονικά ΜΜΕ, διαφημιζόμενοι, δηλαδή βιομηχανικοί κολοσσοί, και εταιρείες διαφήμισης και δημοσίων σχέσεων) αγάπησε και μίσησε άπειρες φορές την AGB για πολλούς, ασήμαντους όμως επί το πλείστον λόγους, όπως εύκολα προκύπτει από την αναδρομή στη μικρή ιστορία της ιδιωτικής ραδιοτηλεόρασης και των σχετικών δημόσιων (εμφανώς προσχηματικών) σκανδάλων που συνοδεύουν την ύπαρξή της. Το διπολικό αυτό σύνδρομο (έρωτας - μίσος) δεν τροφοδοτείται μόνο από τις επιθυμίες του κάθε "τηλεψώνιου" που συναρτά τη μοίρα του (και τα εκατομμύριά του) από τη διέγερση των μηχανών της AGB, αλλά κυρίως από το γεγονός ότι η ραδιοτηλεοπτική αγορά ορίζεται αποκλειστικά από την κατανομή της διαφήμισης. Και τα λεφτά είναι πράγματι πολλά. Και είναι λεφτά που οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις δεν τα ζητούν απ' ευθείας από τον καθένα μας, όπως γίνεται με τα άλλα προϊόντα που εμείς επιλέγουμε και αγοράζουμε (όσο "ελεύθερα" μας επιτρέπεται) αναζητώντας ενημέρωση, ψυχαγωγία, μόρφωση (εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία, σινεμά, θέατρο κ.ο.κ), αλλά απ' ευθείας από τους "χορηγούς" - διαφημιστές οι οποίοι χρειάζονται ένα στογγυλοκαθισμένο και "επιστημονικά" καταμετρημένο κοινό για να το χειραγωγήσουν καταναλωτικά, αισθητικά και εν τέλει ιδεολογικοπολιτικά.

Το ότι "σπάμε το θερμόμετρο" (τις κακές μετρήσεις της AGB), "για να πέσει ο πυρετός" (δηλαδή η κακή ποιότητα της τηλεόρασης", όπως συμβαίνει σήμερα με τη δίκη των τηλεμετρήσεων, δεν είναι απλώς μια ακόμα αδιέξοδη κουβέντα που έχει γίνει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ήδη κάμποσες φορές, είναι το κόλπο για να αποσιωπηθεί και να συντηρηθεί το δομικό λάθος που διογκώνεται χρόνο με το χρόνο σε βάρος της κοινωνίας. Αντί να συζητάμε για τους ιδρυτικούς, υλικούς, όρους λειτουργίας των "ελεύθερων" ηλεκτρονικών ΜΜΕ τα οποία παγιδεύουν με όλα τα δυνατά θεμιτά ή αθέμιτα τρικ το κοινό τους (πρακτικά όλον τον πληθυσμό), ώστε να το πουλήσουν (κυριολεκτικά) στις ακριβότερες δυνατές τιμές στις δυνάμεις της διαφήμισης, καταναλωνόμαστε για το ποια θα είναι η καλύτερη μέτρηση αυτής της απαράδεκτης διαδικασίας.

Δεν υπάρχει περίπτωση, θα πείτε, στον παγκοσμιοποιημένο νεοφιλελεύθερο κόσμο μας, στη χρυσή εποχή της ανεμπόδιστης κυκλοφορίας και κερδοσκοπίας του κεφαλαίου, να αμφισβητηθεί το "δικαίωμα" των δυνάμεων της αγοράς να καταλαμβάνουν δημόσιες συχνότητες και να μπαίνουν επί 24ωρου βάσεως σ' όλα τα σπίτια, δωρεάν. Αλλωστε θα προβληθεί και το μεγαλειώδες επιχείρημα ότι, αν δεν σας αρέσει το τάδε κανάλι ή το δείνα πρόγραμμα, εφόσον ουδείς μάς υποχρεώνει να το χαζεύουμε, μπορούμε να κλείσουμε το ρημάδι με το τηλεκοντρόλ. Αλλά αυτό έχει απαντηθεί. Οσοι κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν, υποκρίνονται.

(Ελευθεροτυπία, 8/4/2006)