Κυνηγοί οικολόγων
Αυτά τα «ανθρώπινα δικαιώματα» και οι «άλλες δραστηριότητες» αφήνουν λοιπόν αδιάφορη την Β-Μ. Η ειδικότητά της είναι να επεμβαίνει στην κοινή γνώμη σε ζητήματα που έχουν προκαλέσει σάλο. Η Β-Μ έχει δημιουργήσει το «καλό της όνομα» ως εταιρεία διαχείρισης κρίσεων (crisis management). Ειδικεύεται ιδιαίτερα στον τομέα του περιβάλλοντος.
Η Greenpeace κατατάσσει την Β-Μ πρώτη στον κατάλογο των εταιρειών που δημιουργούν αντι-οικολογικά
κινήματα με σκοπό να δυσφημήσουν τον αγώνα των οικολόγων και να αμφισβητήσουν τα επιχειρήματα και τον αγώνα τους. Σε όλες τις μεγάλες οικολογικές καταστροφές, η Β-Μ ανέλαβε να βγάλει το φίδι από την τρύπα:
*Στην Ινδία το 1984 σημειώθηκε το γνωστό δυστύχημα του Μποπάλ, όπου διαρροή 40 τόνων τοξικού αερίου από το εργοστάσιο της Union Carbide προκάλεσε τον άμεσο θάνατο 5.000 ατόμων. Τα θύματα μέχρι σήμερα ξεπερνούν τα 20.000. Το 1989 η Β-Μ ανέλαβε να στηρίξει τις δημόσιες σχέσεις της εταιρείας και να εξασφαλίσει ότι ο διακανονισμός που πέτυχε σε τοπικό δικαστήριο θα είναι οριστικός.
*Μετά το δυστύχημα του «Exxon Valdez», το οποίο προκάλεσε τη μεγαλύτερη θαλάσσια μόλυνση όλων των
εποχών στην Αλάσκα, η Β-Μ κλήθηκε και πάλι να βελτιώσει την εικόνα της εταιρείας.
*Το μεγαλύτερο πυρηνικό ατύχημα στην ιστορία των ΗΠΑ συνέβη το 1979 στον αντιδραστήρα του Three Mile Island, ιδιοκτησίας Babcock και Wilcox. Και πάλι η Β-Μ ανέλαβε να χειριστεί τη δύσκολη υπόθεση και να
αντιμετωπίσει τις χιλιάδες αγωγές εις βάρος της εταιρείας.
*Τη δεκαετία του '80 η Β-Μ συνεργάστηκε με τη Monsanto για να προβάλει τα καλά της βιοτεχνολογίας και ειδικά την παραγωγή της αυξητικής ορμόνης για τα βοοειδή (BGH και BST).
Η ορμόνη σχεδιάστηκε για να αυξάνει το γάλα των αγελάδων, όμως στις ΗΠΑ υπήρχε ήδη πλεόνασμα. Μελέτες απέδειξαν ότι η χρήση της ορμόνης προκαλεί μαστίτιδα στα ζώα, ενώ νεότερες μελέτες θεωρούν υπεύθυνο το γάλα με BGH στην πρόκληση καρκίνου του προστάτη και του στήθους (βλ. «Ιός», 31/1/99, «Φάκελος Monsanto»).
Η Β-Μ επιχείρησε να ανατρέψει τα δεδομένα των ερευνών, δημοσιεύοντας δικές της μελέτες, ενώ υπάλληλοί της προσπάθησαν να εισδύσουν στο κίνημα των πολιτών που αντιστέκονταν στην ανεξέλεγκτη χρήση της ορμόνης. Μέχρι σήμερα η Β-Μ προβάλλει τις αρετές των γενετικά μεταλλαγμένων προϊόντων που παράγει η Monsanto και άλλες εταιρείες.
*Το 1995 η Β-Μ χειρίστηκε τη μάχη που έδωσαν τρεις μεγάλες εταιρείες (Occidental Petroleum, Dow Chemicals, Shell) με στόχο να αποφευχθεί μια νέα νομοθεσία στην Καλιφόρνια που θα τους επέβαλε να καθαρίσουν τα νερά περιοχών που είχαν μολυνθεί από τη δραστηριότητά τους με την καρκινογόνο ουσία DBCP.
*Στους πελάτες της Β-Μ περιλαμβάνεται και η ΒΡ Chemicals, η οποία αποκαλύφθηκε το 1992 ότι αποχετεύει στο νερό τεράστιες ποσότητες μεθυλεθυλοκετόνης, μια χημική ουσία που μπορεί να προκαλέσει γενετικές βλάβες στον άνθρωπο και τα ζώα.
*Η εταιρεία Kerr McGee που κατέχει μεταλλείο ουρανίου στο Νέο Μεξικό προσέλαβε την Β-Μ για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις από την αποκάλυψη ότι πληρώνει πολύ χαμηλούς μισθούς και εκθέτει τους εργάτες στο επικίνδυνο ραδιενεργό υλικό, με αποτέλεσμα πολλούς θανάτους κάθε μήνα.
Ο κατάλογος ανάλογων δραστηριοτήτων της Β-Μ είναι ατέλειωτος. Η Β-Μ, δηλαδή, αντλεί το κύρος και την ισχύ της από την ικανότητα που έχει αναπτύξει να υπερασπίζεται χαμένες ή άδικες υποθέσεις.
Για τους επαγγελματίες των «δημοσίων σχέσεων» αυτό δεν είναι κάτι το επιλήψιμο, εφόσον όλοι οι «πελάτες» (κυβερνήσεις, κλάδοι βιομηχανίας, εταιρείες, πρόσωπα) έχουν δικαίωμα στο πλαίσιο της ελεύθερης οικονομίας να διεκδικούν επί πληρωμή μια βελτίωση της εξωτερικής τους εικόνας, ακόμα και ύστερα από τεράστιες τραγωδίες. Οπως ο καλός ποινικολόγος δημιουργεί τη φήμη του μόλις αθωώσει κάποιον που η κοινή γνώμη θεωρεί εγκληματία, έτσι και μια σωστή εταιρεία δημοσίων σχέσεων διακρίνεται στις «δύσκολες» υποθέσεις, εκεί που η κοινή γνώμη ξεσηκώνεται κάτω από το βάρος μιας τραγωδίας.
Ο στόχος της εταιρείας σ' αυτές τις υποθέσεις είναι να εξαλείψει ή έστω να μειώσει τις εγκληματικές ευθύνες. Το ενδιαφέρον είναι ότι για να υπερασπιστεί αυτές τις «χαμένες» ή «άδικες» υποθέσεις, η Β-Μ έχει αναπτύξει μια ιδιόμορφη τεχνική.
Η μέθοδος
Ο τρόπος που αντιμετωπίζει αυτές τις «χαμένες» υποθέσεις η Β-Μ είναι πολύ απλός: Δεν περιορίζεται στις
πληρωμένες καταχωρίσεις στα μέσα ενημέρωσης, ούτε στην παραδοσιακή αμερικανική μέθοδο των ομάδων
πίεσης (lobbying), αλλά φροντίζει να δημιουργηθούν «κινήματα βάσης», τα οποία αναλαμβάνουν την υπεράσπιση των συμφερόντων των εταιρειών. Δεν πρόκειται βέβαια για αυτόνομα κινήματα, αλλά για βιτρίνες της ίδιας της εταιρείας, η οποία τους διαθέτει και τα μέσα να πιέσουν τις αρχές προς τον επιδιωκόμενο σκοπό.
*Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η «National Smokers Alliance» (NSA, Εθνική Συμμαχία Καπνιστών) που
δημιουργήθηκε από την Β-Μ, με χρηματοδότηση εκατομμυρίων δολαρίων από την καπνοβιομηχανία Philip
Morris. Υποτίθεται ότι πρόκειται για μια αυτοοργάνωση των καπνιστών που νιώθουν ότι θίγονται τα συμφέροντά τους από την αντικαπνιστική στροφή της αμερικανικής κοινωνίας.
Ομως, όπως γράφουν οι Stauber και Rampton, «η NSA είναι μια καλομελετημένη, καμουφλαρισμένη εκστρατεία που οργανώνει τα θύματα του καπνού να προστατεύουν τα κέρδη του καπνού». Οσο για τη σχέση μεταξύ Β-Μ και NSA, ενδεικτική είναι η παρουσία του Τόμας Χάμπερ, αντιπροέδρου της πρώτης και προέδρου της δεύτερης, αλλά και των κοινών επιφανών στελεχών Κένεθ Ριτς και Πιερ Σάλιντζερ.
Με παρόμοιο τρόπο οργανώθηκε από την Β-Μ η «British Columbia Forest Alliance» (Συμμαχία για τα Δάση!), η οποία εμφανίζεται ως αυτόνομο κίνημα προστασίας των δασών, ενώ χρηματοδοτήθηκε με 1 εκατ. δολάρια από την καναδική βιομηχανία ξυλείας για να αντιμετωπίσει το οικολογικό κίνημα. Και στις ΗΠΑ η Β-Μ εκπροσωπεί το Συμβούλιο Ενημέρωσης για τη Γούνα (Fur Information Council), το οποίο ξοδεύει εκατομμύρια δολάρια εναντίον των «εξτρεμιστών φιλόζωων» που επιμένουν να καταργηθεί η απάνθρωπη μόδα.
*Η Β-Μ βρίσκεται πίσω και από μια οργάνωση-βιτρίνα που φέρει το όνομα Californians for Realistic Vehicle
Standards (Καλιφορνέζοι υπέρ Ρεαλιστικών Προδιαγραφών για τα Οχήματα), η οποία αγωνίζεται κατά της
επιβολής υψηλότερων ορίων στις εκπομπές δηλητηριωδών αερίων από τα αυτοκίνητα. Η διεύθυνση της ομάδας είναι τα γραφεία του εμπορικού επιμελητηρίου στην Καλιφόρνια, ενώ το τηλέφωνό της είναι εκείνο της Β-Μ στο Σακραμέντο. Τη χρηματοδότηση της υπόθεσης αναλαμβάνουν οι αυτοκινητοβιομηχανίες του Ντιτρόιτ.
Οπως όλες οι εταιρείες δημοσίων σχέσεων, η Β-Μ διαθέτει φυσικά ισχυρές προσβάσεις στα μέσα ενημέρωσης. Διά μέσου της Β-Μ οι μεγάλες εταιρείες προβάλλουν τις θέσεις τους στον τύπο και την τηλεόραση, ενώ οι οργανώσεις βάσης των πολιτών διαθέτουν μόνο τη δυνατότητα να εκφράζονται σε περιθωριακά έντυπα ή μέσω απλών και αναποτελεσματικών προκηρύξεων.
Ομως η Β-Μ έχει προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα: Είναι συνιδιοκτήτρια (με το ITN-Independent Television
News) του Corporate Television Network, το οποίο παράγει τηλεοπτικές εκπομπές για λογαριασμό μεγάλων
εταιρειών. Η εταιρική σχέση μιας εταιρείας δημοσίων σχέσεων με ένα τηλεοπτικό ενημερωτικό δίκτυο υπονομεύει βέβαια κάθε έννοια δημοσιογραφικής ανεξαρτησίας.