ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
για να μαθαινουν οσοι ενδιαφερονται να μαθουν
Συμπληρώνονται 40 χρόνια από το βασιλικό συνταγματικό πραξικόπημα ανατροπής της κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου -τον Ιούλιο του 1965- και υπάρχουν ακόμη σκοτεινά σημεία για όσα έγιναν στο παρασκήνιο, γιατί πολλοί πρωταγωνιστγές της εποχής δεν μίλησαν ή δεν είπαν την αλήθεια.
Την κύρια ευθύνη των ενεργειών, που άνοιξαν τον δρόμο στην ανωμαλία και οδήγησαν τελικά στη δικτατορία, την είχαν τα ανάκτορα μαζί με τις δυνάμεις που επηρέαζαν και καθοδηγούσαν τον βασιλιά.
Είναι βέβαιο, ωστόσο, ότι χωρίς την υποστήριξη της ΕΡΕ, αλλά και την ενθάρρυνση από κορυφαίους παράγοντες της δεξιάς, ο Κωνσταντίνος δεν θα τολμούσε τη σύγκρουση με τον πρωθυπουργό του 53%. Προετοιμάστηκε η σύγκρουση στο παρασκήνιο και εκδηλώθηκαν οι πρώτες κινήσεις αποσταθεροποίησης της κυβέρνησης της Ενώσεως Κέντρου από τις αρχές του 1965 με συντονισμένες επιθέσεις από τη δεξιά, αλλά και από το παρακράτος.
Καθοριστικός ήταν ο ρόλος του Κων. Καραμανλή, που από το Παρίσι «συμβούλευε» και κατεύθυνε τους σκληρούς του κόμματός του, οι οποίοι αγνοούσαν τον «διορισμένο» αρχηγό της ΕΡΕ Παναγ. Κανελλόπουλο και έπαιρναν «γραμμή» κατευθείαν από τον ιδρυτή του κόμματος, με τον οποίο διατηρούσαν συνεχή επαφή με αλληλογραφία και με επισκέψεις στη γαλλική πρωτεύουσα, όπου διέμενε ο αυτοεξόριστος ηγέτης τους.
Γραμμή εκ Παρισίων
* Εγραψε ο Κων. Καραμανλής στις 8 Φεβρουαρίου 1965 στον Κων. Τσάτσο:
«Οπως βλέπω οι εξελίξεις στην Ελλάδα υπερακοντίζουν τις προβλέψεις σας. Δεν γνωρίζω βέβαια ποια θα είναι η συνέχεια, δεδομένου μάλιστα ότι προκειμένου περί Ελλάδος, δεν είναι εύκολο να κάμης προγνωστικά. »Ημπορεί να είναι η αρχή του τέλους, αλλά ημπορεί να είναι η αρχή της νέας φάσεως χειροτέρας -αν μπορεί να υπάρξει- της σημερινής. Αυτό θα εξαρτηθή από τη στάση και τις αντιδράσεις των άλλων παραγόντων της δημοσίας μας ζωής (...). »Χωρίς να συνιστώ εξαλλοσύνην, έχω την γνώμην ότι θα πρέπει!
1. Να εντείνητε και να επισπεύσητε την αποκάλυψιν της κυβερνήσεως διά να μην την προλάβουν τα γεγονότα.
2. Να καταστήσητε σαφές εις το Στέμμα ότι θα σας εύρη αντιμέτωπους οιαδήποτε σκέψις περί διαλύσεως της Βουλής πριν εξαντληθούν όλαι αι δυνατότητες εξ αυτής. Και αι δυνατότητες είναι πολλάς. Ο βασιλεύς δύναται να στείλη εις την Βουλήν δέκα κυβερνήσεις διαδοχικώς. Εχει δε προς τούτο και συνταγματικά και ουσιαστικά επιχειρήματα. Οπως ενθυμείσαι άλλως τε, ηρνήθη εις ημάς την διάλυσιν, μολονότι είχαμε πλειοψηφίαν και είχεν παρέλθει από των εκλογών διπλάσιος χρόνος.
3. Να διαλύσητε την εντύπωσιν ότι είναι δυνατόν, υπό οιονδήποτε πρόσχημα, να στηρίξητε κυβέρνησιν υπό Παπανδρέου, διότι αυτό του δίδει ευχέρειαν ελιγμών.
»Αι σκέψεις αυταί προορίζονται για σένα προσωπικώς και όχι για το κόμμα. Οπως γνωρίζεις ούτε επιθυμώ ούτε και δικαιούμαι ίσως να απευθύνω συμβουλάς εφ' όσον απεχώρησα της πολιτικής και ευρίσκομαι μακρυά της Ελλάδος. Φοβούμαι, όμως, ότι, αν κατά το στάδιον αυτό δεν γίνουν καλοί χειρισμοί, ημπορεί να οδηγηθή η χώρα εις καταστάσεις ανεπανορθώτους. Και όταν λέγω ανεπανορθώτους, εννοώ εθνικώς και όχι κομματικώς» (Αρχείο Κων. Καραμανλή, τόμος 6ος, σελ. 311-312).
Τα μετέπειτα γεγονότα δείχνουν ότι εφαρμόστηκε πλήρως η «γραμμή» Καραμανλή την οποία πέρασε ο Κων. Τσάτσος και στο κόμμα και στα ανάκτορα με τα οποία είχε επαφές.
* Λίγες μέρες μετά τις «συμβουλές» Καραμανλή, η ΕΡΕ οργάνωσε στις 19 Φεβρουαρίου ανοιχτή συγκέντρωση στην πλατεία Κλαυθμώνος, με ομιλητή τον Παναγ. Κανελλόπουλο, ο οποίος εξαπέλυσε σφοδρή προσωπική επίθεση κατά του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου:
«Η κυβέρνησις του κ. Γεωργίου Παπανδρέου οδηγή τον τόπον προς βεβαίαν καταστροφήν. Η απομάκρυνσίς της είναι επειγόντως επιβεβλημένη. Θα επιτύχει τάχα ο ρυθμιστής του πολιτεύματος να συγκροτήση εκ της παρούσης Βουλής άλλην κυβέρνησιν εγγυωμένην την ανακοπήν της πορείας του τόπου προς την καταστροφήν; Δηλώ ότι η ΕΡΕ θα ήτο διατηθειμένη να βοηθήση με την ψήφον της τοιαύτην Κυβέρνησιν, χωρίς να δεχθή συμμετοχήν και αξιώματα».
* Καλούσε ανοιχτά ο αρχηγός της ΕΡΕ Παναγιώτης Κανελλόπουλος τους βουλευτές της Ενώσεως Κέντρου να εγκαταλείψουν το Κόμμα και τον αρχηγό τους και να σχηματίσουν κυβέρνηση αποστατών την οποία θα στήριζε με την ψήφο της η ΕΡΕ!
Το σχέδιό του ανέλυσε με μακρά επιστολή του την οποία έστειλε στις 15 Μαρτίου 1965 στον Κωνστ. Καραμανλή στο Παρίσι (Αρχείο Κ. Καραμανλή, τόμος 6ος, σελ. 167-16. Εγραφε ότι η τακτική του αγώνα που έθεσε σε εφαρμογή «είναι η κατά το δυνατόν διάκρισις του Παπανδρέου από την Ενωσιν του Κέντρου ως σύνολον και η συγκέντρωσις των πυρών κατ' αυτού. Η σωτηρία του τόπου προϋποθέτει, όπως έχω βεβαιωθεί, διάφορα διαδοχικά στάδια».
Στη συνέχεια έγραφε ότι δεν προβλέπει «ουσιώδη αύξηση» της δύναμης της ΕΡΕ για να διεκδικήσει νίκη, αλλά και στην περίπτωση που η Ενωσις Κέντρου θα έχανε δύναμη θα την πριμοδοτούσε η ΕΔΑ, η οποία, όπως σημείωνε: «Θα φθάση εν ανάγκη μέχρι αυτοεξαφανίσεως, δηλαδή εσκεμμένης νεκροφανείας. Πρέπει, λοιπόν, παντί τρόπω να σπάση η Ενωσις Κέντρου. Δι' αυτό ακριβώς έρριψα κατά το συλλαλητήριον των Αθηνών το σύνθημα του σχηματισμού άλλης κυβερνήσεως εκ του Κέντρου (εκ τμήματος του σημερινού Κέντρου) με την υποστήριξιν ημών, οπωσδήποτε άνευ συμμετοχής μας. Το ότι μας συμφέρει είναι αυτονόητον, αφού η πτώσις του Παπανδρέου και η διάσπασις της Ε.Κ. θα έχουν ως αποτέλεσμα να επανέλθη εις ημάς ένα ποσοστόν λαού που παρεσύρθη προς τα εκεί».
Καθ' οδόν
Μητσοτάκης
Αναλύοντας στη συνέχεια το σχέδιό του ο Παναγ. Κανελλόπουλος σημείωνε ότι το «εθνικώς επωφελέστερον» θα ήταν να αναβιώσει το Κόμμα των Φιλελευθέρων ως μονάδα που θα μπορούσε να διεκδικήσει κάποια δύναμη. Αυτή η μονάδα «διαθέτουσα τυχόν ισχυρά τοπικά στελέχη, θα ηδύνατο -αφού σχηματίση με την βοήθειαν των εν τη Βουλή ψήφων της ΕΡΕ, κυβέρνησιν τριών έως πέντε μηνών και αποκτήση κάποιο έστω και διά της εξουσίας κάποτε κύρος (sic)- να συνασπιστή εις τας εκλογάς με την ΕΡΕ και τον Μαρκεζίνην».
Ο Κων. Καραμανλής από το Παρίσι, ο Παν. Κανελλόπουλος και τα ανάκτορα στην Αθήνα, από τις αρχές του 1965, έστρωναν το χαλί της αποστασίας και μεθόδευαν την ανατροπή του Γεωργίου Παπανδρέου.
* Τα σχέδια ανατροπής είχαν και την αμερικανική υποστήριξη, όπως αποδεικνύεται από στοιχεία αμερικανικών υπηρεσιών.
Σαφείς ενδείξεις για τις αμερικανικές διαθέσεις δίνει μία επιστολή που έστειλε ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ιάκωβος στις 17 Ιανουαρίου 1965 στον Κων. Καραμανλή, με την οποία κατηγορούσε την κυβέρνηση Παπανδρέου χρησιμοποιώντας, μάλιστα, βαριές εκφράσεις:
«Αγαπώ την Ελλάδα με την ειλικρίνειαν και τον πρωτογονισμόν, θα έλεγον, των μη γεννηθέντων εις την Ελλάδα Ελλήνων, αγωνιώ παρακολουθών την ασωτείαν και την ανέκτιμον σπατάλην εκείνων, τα οποία εσείς με αιματηράς οικονομίας αποταμιεύσατε εν τη προσπαθεία σας να αποκτήση η πτωχή μας χώρα μιαν ισχυράν οικονομικήν σπονδυλικήν στήλην, καθώς και με τον αδέξιον και επιζήμιον χειρισμόν των εξωτερικών σχέσεων και υποθέσεων του έθνους, που απειλεί να μας απομονώση από τους πολιτικούς φίλους». Και κατέληξε ο Ιάκωβος:
«Ξεκουρασθήτε ολίγον τώρα, διότι θα χρειαστεί και πάλιν να κουρασθήτε και ίσως να μαρτυρήσητε διά την Ελλάδα, εάν την θέλετε ελευθέραν και ευτυχεστέραν. Είμαι βέβαιος ότι την θέλετε τέτοιαν (...). Ενας συμπατριώτης σας, Θραξ, ο Γ. Βιζυηνός, λέγειν εις ένα ποίημά του: «Ελλάδα, για τα σένα νοιώθω στα στήθια χαλασμό». Ο Θεός θα σας καλέση να αναχαιτήσετε τον χαλασμό του γοήτρου της, που οι δημαγωγοί της επιχειρούν. Να είστε βέβαιος γι' αυτό». (Αρχείο Κων. Καραμανλή, τόμος 6ος, σελ. 310-311).
* Το σχέδιο της αποστασίας εφαρμόστηκε, αλλά το αποτέλεσμα ήταν αντίθετο από αυτό που προσδοκούσαν οι εμπνευστές του. Ο Κων. Καραμανλής θα χαρακτηρίσει το χειρισμό «αξιοθρήνητο» και θα γράψει σε σημείωμά του, που δημοσιεύεται στο αρχείο του:
«Ο όλος χειρισμός εγένετο κατά τρόπο τόσο αδέξιο ώστε να δημιουργηθή η εντύπωσις ότι ο Παπανδρέου είναι θύμα σκευωρίας. Και αφ' ης εδημιουργήθη η εντύπωσις αυτή, μετεστράφη η ψυχολογία και της ελληνικής και της διεθνούς κοινής γνώμης. Ελησμονήθησαν τα σφάλματα και οι αθλιότητές του. Και εκαλύφθησαν από τα σφάλματα των αποστατών, με αποτέλεσμα να ανακτήση ο Παπανδρέου το λαϊκό του έρεισμα και να καταστήση με την εξαλλοσύνη του μοιραία την παρέμβασιν του στρατού και την κατάλυσιν της δημοκρατίας (...).
Μετά την παραίτησιν του Παπανδρέου εγένοντο επανειλημμένας απόπειρας διά τον σχηματισμόν κυβερνήσεως εκ των αποστατών, διά την επιτυχίαν των οποίων κατεβάλλοντο συνεχείς προσπάθειας αποσπάσεως και άλλων βουλευτών εκ της Ε.Κ. και μάλιστα με μέσα πολιτικώς και ηθικώς απαράδεκτα».
Μετά τη δικτατορία ο Κων. Καραμανλής επιβράβευσε τους πρωταγωνιστές του «αξιοθρήνητου χειρισμού». Περιέλαβε στα ψηφοδέλτια της Ν.Δ. τους αποστάτες και άνοιξε το δρόμο της αρχηγίας και της πρωθυπουργίας στον Κων. Μητσοτάκη.
Originally Posted by freak brother
Sto parelthon dhmiourghsane straties mikroastwn me monadiko sumferon na mporoune shmera na pernane thn antilaikh tous politikh.
