Ας πούμε πέντε λέξεις και γι'αυτόν με την ευκαιρία της ανάγνωσης και του Self.
Καναδός, γεννημένος στην Ισπανία, ο τύπος του συγγραφέα που έχει ταξιδέψει πολύ. Νικητής του βραβείου Booker για το 2002 με το Life of Pi.
Life of Pi
Όταν είχα αρχίσει να διαβάζω το Life of Pi, δεν κατάφερα - για οποιοδήποτε λόγο, μάλλον ανυπομονησία - να κάτσω μαζί του αρκετά ώστε να με κερδίσει και το έκοψα μετά από λίγο. Όταν το ξανάπιασα μετά από κάποιο καιρό και πέρασα - ίσως βλέποντάς τη και με άλλο μάτι - μια ψιλοκοιλιά με την οποία ανοίγει, εισάγοντας τον χαρακτήρα που αφηγείται, με πήγε ως το τέλος απολύτως υπνωτισμένο.
Το βιβλίο είναι η κάπως σουρεαλιστική περιπέτεια ενός νεαρού Ινδού, γιου επιστάτη ζωολογικού κήπου και με γνώση/αγάπη για τα ζώα, που αποφασίζει με τους γονείς, τον αδερφό και τα ζώα τους να μετακομίσουν στον Καναδά, όταν, στο μέσο του ταξιδιού στον Ειρηνικό, το πλοίο τους βυθίζεται. Η συνέχεια, πλην του επιλογικού κεφαλαίου που έχει ένα τουιστ, είναι η περιγραφή των μηνών που πέρασε βολοδέρνοντας στον Ειρηνικό μέσα σε μία σχεδία, παρέα με μία Ινδική τίγρη (και άλλα ζώα, αρχικά, τα οποία σύντομα πεθαίνουν).
Το βιβλίο, νομίζω, είναι ένα παράδειγμα βιβλίου από του οποίου τα χαρίσματα κανένα δεν είναι σε μεμονωμένη βάση (η πρόζα του ή η υπόθεση ή η δομή) τέλειο, αλλά που το αποτέλεσμα έχει, παρ'όλα αυτά, κάτι από τελειότητα. Είναι σίγουρα πολύ καλή δουλειά και δεν είναι τυχαίο ότι, με όσους άλλους το έχω συζητήσει, υπάρχει η συμφωνία ότι ο Μαρτέλ δεν έχει γράψει κάτι ούτε καν κοντά στο επίπεδο του Life of Pi. Αντιθέτως, το...
Self
...το οποίο παράτησα δύο φορές πριν μαζευτώ να το τελειώσω, έχει τις στιγμές του, αλλά νομίζει κανείς ότι επιβιώνει εκδοτικά στην πλάτη του Life of Pi.
Το Self είναι η αυτοβιογραφία του Μαρτέλ, έχοντας όμως και φανταστικά στοιχεία. Σε μέρη της διηγείται ως άντρας, σε άλλα ως γυναίκα. Το θέμα με αυτό το βιβλίο, που νομίζω προηγήθηκε του Pi, είναι ότι ο Μαρτέλ πειραματίζεται ακόμα, πριν τελειοποιήσει το στυλ του, με αποτέλεσμα μέσα στα διαμάντια να υπάρχουν και πολλές αποτυχίες. Κάποιες παρομοιώσεις, για παράδειγμα, ξεχειλώνουν τα όρια του βεβιασμένου και σε σημεία της περιγραφής από τις εποχές που ήταν 7 και 8 χρονών - αυτό ήταν από τα πιο εκνευριστικά - φαίνεται να εμπνέει στον χαρακτήρα του αντίληψη και προοπτική που αποκλείεται να είχε. Εγώ δε θυμάμαι μέχρι τα 10 μου σχεδόν τίποτα πέρα από σποραδικές εικόνες, έλεγα όταν το διάβαζα, κι αυτός έδινε στον εαυτό του ως πιτσιρίκι κάτι διαπιστώσεις εξωφρενικές σε νοημοσύνη και λεπτομέρεια. Το βρήκα λίγο δύσκολο να καταπιώ τέτοια πράγματα.
Πέτα στο μίγμα πολλές αναφορές σε ταξίδια - τις οποίες δεν αντέχω - και το ευρύτερο γεγονός του αυτοβιογραφικού θέματος και κάπου το καλοπροαίρετο ενδιαφέρον αρχίζει να σ'αφήνει.
Όπως είπα, πάντως, έχει και τα πολύ χαρακτηριστικά δείγματα Μαρτελικής ιδιοφυίας, όπως καλή ώρα το απόσπασμα στο Αποσπάσματα Thread.
Πάρτε το Life of Pi. Είναι τόσο πολύ καλό από μόνο του, που σχεδόν δε χρειάζεται το τελικό τουίστ που το ανάγει στη σφαίρα των βιβλίων που μένουν αξέχαστα.