Αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι και μπάντες

[Parasight]

Αμφιταλαντεύτηκα λίγο για το αν θα το ανοίξω εδώ ή στο πόλιτιξ. Αλλά θα ήθελα να επικεντρώσουμε στο μουσικό μέρος, οπότε.

Θα με ενδιέφερε πολύ η άποψη του ER πάνω στο θέμα. Είναι μια αντιπαράθεση που ακούω χρόνια και, ενώ έχω σχηματίσει τη δική μου άποψη πάνω στο θέμα, ως συγκροτηματίας έρχομαι πια πιο άμεσα σε επαφή μαζί της. Το θέμα εγείρουν κατ'εμέ κάποιοι φονταμενταλιστές του αριστερού χώρου, οι οποίοι χωρίζουν τις μπάντες σε "συστημικές" ή μη, με τις πρώτες να παίρνουν τη ρετσινιά έτσι και παίξουν μια φορά σε μαγαζί ή βγάλουν δίσκο με label. Βέβαια, νομίζω ότι η απάντηση δίνεται εμμέσως πλην σαφώς από τους ίδιους τους αυτοδιαχειριζόμενους χώρους οι οποίοι καλούν και τέτοιες μπάντες, και δείχνουν με αυτόν τον τρόπο ότι ο απόλυτος δογματισμός και η αυτοδικαίωση δεν πήγαν ποτέ κανέναν μπροστά. Από την άλλη, υπάρχουν και οι μπάντες που επιλέγουν συνειδητά να μην παίξουν ποτέ σε μαγαζί παρά μόνο σε τέτοιους χώρους, κάτι καθ'όλα σεβαστό από τη στιγμή που το κάνουν για την πάρτη τους και για τη συνείδησή τους και δε δείχνουν με το δάχτυλο κηρύσσοντας την απόλυτη αλήθεια. Οπότε, ακούω απόψεις και επιχειρήματα, ελεύθερα και κόσμια πάντα.

Εννοείται πως οποιοδήποτε ονιμποτσοσχόλιο στο παρόν τόπικ αγνοείται αυτομάτως, για προφανείς λόγους.

[OniBocho]

Όταν ο Παυλίδης από τους Χάσμα αρνήθηκε να παίξουν στην ΥΦΑΝΕΤ το "Παράσημα του Παραδείσου" που ζητούσε έντονα ο κόσμος, αποκρίθηκε "να πάτε στο Gagarin, να πληρώσετε εισιτήριο για να το ακούσετε" ως ευθεία βολή προς τους Γενιά του Χάους. Αυτό είναι κάτι που σε βάζει σε σκέψεις, για το κατά πόσο τελικά και οι ίδιοι οι μουσικοί έχουν φονταμελιστικές ιδέες κατά περιπτώσεις.* Τουλάχιστον από τον συγκεκριμένο μπορώ να το δεχτώ, υπό την έννοια ότι οι Χάσμα δεν έπαιξαν ποτέ και πουθενά για χρήματα.

Από την άλλη, εκνευρίζομαι αρκετά με αυτά τα "συστημικές μπάντες" και δε συμαζεύεται. Δηλαδή η εκάστοτε μπάντα που κυκλοφόρησε το υλικό της εξωστρακίζεται από συγκεκριμένους χώρους, γιατί καταφέρνει να αποσβέσει κάποια από τα ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΑ έξοδα που συνεπάγονται τη δημιουργία μουσικής παραγωγής; Έχω στήσει κι έκανα ηχοληψία στον Σπύρο Γραμμένο σε κατάληψη κι ο άνθρωπος το μόνο που ζήτησε ήταν τα μεταφορικά του από την Αθήνα. Και η κατάληψη γέμισε με κόσμο που ήρθε να περάσει όμορφα. Θα έπρεπε η συνέλευση να ρίξει άκυρο, επειδή ο Γραμμένος έχει δισκογραφία, παίζει σε μαγαζιά και λαμβάνει μιας σχετικής αναγνώρισης;

Φαντάζομαι οι VIC είναι "δικά μας παιδιά" γιατί παίζουν και το "τούτοι οι μπάτσοι που 'ρθαν τώρα", άρα όλα καλά εφόσον ο ήχος και τα τραγούδια είναι "μέσα στο κοινό φαντασιακό μας πλαίσιο".

Προσωπική άποψη Πάρασαητ, γράψε στα παπάρια σου κάθε τύπο που βάζει ιδεολογήματα μπροστά από την έκφραση. Το 2010 παίξαμε ένα ακουστικό λάιβ σε αυτοδιαχειριζόμενο χώρο της Θεσσαλονίκης, ξεκινήσαμε 22:00 και τελειώσαμε 01:00, αλλά επειδή το κλίμα ήταν απίθανο συνεχίσαμε μέχρι τις 06:00 το πρωί, παίζοντας από Τσιτσάνη μέχρι Pain of Salvation μέσα στο 8ωρο αυτό.

Σε τελική ανάλυση, δεν υπάρχει περίπτωση διαφωνούντες με το γενικότερο πλαίσιο ενός χώρου να προσεγγίσουν ένα στέκι για να παίξουν και μόνο. Κι αυτό νομίζω, τα λέει όλα. Πρώτο live με Noisy Issues έγινε στο Μικρόπολις, όχι γιατί ήταν εύκολο να κλείσουμε εκεί, αλλά γιατί ΓΟΥΣΤΑΡΑΜΕ να κάνουμε εκεί το πρώτο μας παίξιμο, πριν από 6 χρόνια.

* EDIT: Έχω σταματήσει συνεργασία με μουσικό, ο οποίος υποστήριζε ότι δεν πρέπει να πηγαίνουμε να παίζουμε σε μαγαζιά, καθώς εκμεταλλεύονται την υπεραξία μας και οι πληρωμές εκεί είναι άθλιες, καθώς αν δεν υπήρχε live εκείνο το βράδυ, το μαγαζί δε θα είχε κόσμο κι άρα "εμείς τον κάναμε μάγκα". Στο μυαλό λοιόν του συγκεκριμένου ανθρώπου, μια μπάντα θα πρέπει να παίζει πάντα χωρίς χρήματα, σε κινηματικούς χώρους αποκλειστικά και όσον αφορά στο ευεργετικό για την ίδια τη μουσική παίξιμο μπροστά σε κοινό, αυτό κρίνεται ως μη απαραίτητο καθώς η μπάντα θα βελτιωθεί μόνο στα υπόγεια που προβάρει. Κοντολογίς, όση μουσικότητα μπορεί να είχε στο παίξιμό του, τόση του έλειπε στον τρόπο σκέψης του.

[Pornofunk]

Υπάρχουν μερικοί αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι που σε προσελκύουν να παίξεις, αλλά οι περισσότεροι δε ξέρω κατά πόσο τήρουν τις συνθήκες για ένα όμορφο λάιβ από την πλευρά του ακροατή αλλά και του μουσικού. Οι μπάντες δε ξέρω πως μπορούν να επιβιώσουν σε αυτό που κάνουν αν δεν αναμειχθούν πέρα από αυτό. Στο κάτω κάτω το να παίξεις σε μαγαζιά με εισιτήριο και να κυκλοφορίσεις τον δίσκο σου δε το βλέπω ως κάτι κακό. Αν θες να "προχωρίσεις" πρέπει να είσαι ρεαλιστής. Ταυτόχρονα όμως δε σημαίνει πως δε σεβεσαι την ιδεολογία των αυτοδιαχειριζόμενων χώρων.

Είναι τι θέλεις να κάνεις. Επιλέγεις.

[tsimpouklano]

Το να προσπαθήσει κανείς να τραβήξει μία γραμμή που θα διαχωρίζει απολύτως μπάντες και χώρους είναι κάτι αφενός άδικο και αφετέρου δύσκολο.

Από τη μία, αυτός που ασπάζεται δογματικά (και λανθασμένα) το DIY ως "χωρίς λεφτά - όχι σε μαγαζί" και πως οι μπάντες που το κάνουν είναι "πουλημένες" στα €€ ενώ οι άλλες όχι, ίσως καλύτερα να σκεφτεί πως βρίσκεται σε ένα χώρο που (κατά 99%) πουλάει ΒΕΡΓΙΝΑ και ακούει από ενισχυτές Marshal -και αυτό μια χαρά καπιταλισμός είναι. Σε αυτές τις περιπτώσεις (του καπιταλισμού εντός τέτοιων εγχειρημάτων) είναι σημαντικό τα ίδια τα νοήματα που προάγονται να τίθενται σε πολιτικό πλαίσιο, καθώς μία αποδέσμευση από τέτοιου είδους καπιταλιστικές πρακτικές στην παρούσα φάση δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει. Επίσης, η μουσική αυτή περιχαράκωση (καθώς, θεωρώ πως, αν πρόκειται να μιλάμε σοβαρά για "πουλημένες μπάντες", τότε δεν είναι μόνο ότι δεν τις ακούμε live τις εν λόγω μπάντες, αλλά και από youtube, bandcamp, cd κ.λπ.) είναι αρκετά στενόμυαλη προσέγγιση στο θέμα μουσική, που μόνο καλό δεν κάνει τόσο στον άνθρωπο/μπάντες.

Τώρα, από την άλλη, μία άκριτη επιλογή μπαντών για να παίξουν σε αυτοοργανωμένους χώρους που προτάσσουν αδιαμεσολάβητες σχέσεις μεταξύ μπάντας/διοργανωτών/κοινού καθώς και μία συνολικά άλλη κουλτούρα προσέγγισης των ανθρωπίνων σχέσεων οδηγεί τον ίδιον τον χώρο στην τελική να αντιμετωπίζεται σα μαγαζί.

Στο δια ταύτα, για μένα δεν υπάρχει κάποια αλήθεια που να οδηγεί πάντα σε σωστές αποφάσεις. Κάθε μπάντα είναι ξεχωριστή, με τη δική της μουσική και όχι μόνο διαδρομή και ξεχωριστά θα πρέπει να αντιμετωπίζεται. Διαφωνώ κάθετα με τη φονταμεταλιστική -όπως ειπώθηκε- προσέγγιση ενώ με προβληματίζει και η επιλογή μπαντών από τον ντουρβά για να γεμίσουν τα live. Κριτήρια επιλογής μπαντών για να παίξουν σε αυτοογρανωμένους χώρους οφείλουν να είναι ο αντιρατσισμός, ο αντισεξισμός (προφανώς όχι με την αντίληψη που θέλει να μην ακούγεται η λέξη "γκομενα" - "γκόμενος" στους στίχους), η διαδρομή και επιλογές των μπαντών (κάτι αρκετά υποκειμενικό, βέβαια, καθώς υπεισέρχονται δισεκατομμύρια παράγοντες, εξ ου και ότι κάθε περίπτωση ξεχωριστά) και ο σεβασμός στον κόσμο και στον ίδιον τον χώρο. Προφανώς και ορισμένοι θα αντιμετωπίσουν τον χώρο σαν καβάτζα για να παίξουν liveάκια, αυτό δεν είναι εύκολο να το αποφύγεις ορισμένες φορές, ε, σιγά-σιγά εντυπώνεται και μία άλφα εμπειρία, ορισμένες φορές θα γίνουν και λάθη, αλλά σε καμία περίπτωση μοναδικό κριτήριο δε μπορεί να είναι μία βαυκαλιζόμενη trueίλα του αντιεμπορευοματικού.

[stam and the witches]

Το θέμα εγείρουν κατ'εμέ κάποιοι φονταμενταλιστές του αριστερού χώρου

Νομίζω εννοείς του αναρχικού.

Ον τόπικ, γαμάνε οι χώροι, τα στέκια, οι γειτονιές, η προώθηση της μουσικής μέσα από δομές πιο ανθρώπινες κλπ, το χω κάνει πολλές φορές και θα το ξανακάνω. Αλλά η μπάντα πρέπει να πληρώνεται. Αν αυτό δεν το καταλαβαίνει ο αναρχικός, δε σημαίνει ότι το θέμα είναι διφορούμενο. Ο μουσικός πρέπει να πληρώνεται. Ίσως όχι στα σκηνικά αυτά καθεαυτά, αλλά όποιος με αφετηρία αυτά θεωρεί ότι ο μουσικός δεν πρέπει να πληρώνεται γενικότερα, είναι μαλάκας.

[Pornofunk]

Στο δια ταύτα, για μένα δεν υπάρχει κάποια αλήθεια που να οδηγεί πάντα σε σωστές αποφάσεις. Κάθε μπάντα είναι ξεχωριστή, με τη δική της μουσική και όχι μόνο διαδρομή και ξεχωριστά θα πρέπει να αντιμετωπίζεται.

αυτο

[tsimpouklano]

Το θέμα εγείρουν κατ'εμέ κάποιοι φονταμενταλιστές του αριστερού χώρου

Νομίζω εννοείς του αναρχικού.

Ον τόπικ, γαμάνε οι χώροι, τα στέκια, οι γειτονιές, η προώθηση της μουσικής μέσα από δομές πιο ανθρώπινες κλπ, το χω κάνει πολλές φορές και θα το ξανακάνω. Αλλά η μπάντα πρέπει να πληρώνεται. Αν αυτό δεν το καταλαβαίνει ο αναρχικός, δε σημαίνει ότι το θέμα είναι διφορούμενο. Ο μουσικός πρέπει να πληρώνεται. Ίσως όχι στα σκηνικά αυτά καθεαυτά, αλλά όποιος με αφετηρία αυτά θεωρεί ότι ο μουσικός δεν πρέπει να πληρώνεται γενικότερα, είναι μαλάκας.

Δε διαφωνώ επί της αρχής. Για να φέρω ένα παράδειγμα, όταν έρχεται ο Θανάσης να δώσει ένα live οικονομικής ενίσχυσης για τις Σκουριές, όσο περίεργο και να ακούγεται σε κάποια αφτιά, οι μουσικοί που σέρνει μαζί του οφείλουν να πληρώνονται μιας και αυτό κάνουν οι άνθρωποι για να βγάλουν το ψωμί τους. Αλλά στην περίπτωση του Θανάση, καθώς σε αυτόν έγινε η πρόσκληση για οικονομική ενίσχυση, αυτός είναι φυσικό να μην πληρωθεί (φυσικά, πέρα μεταφορικών, εξοπλισμού, κλπ).

Τώρα στην περίπτωση που μιλάμε για ένα live/ρεμπέτικο σε κάποιο στέκι, ε, νομίζω πως ένα απλό κέρασμα των ποτών της μπάντας (σε λογικά πάντα πλαίσια, μιας και υπάρχουν περιπτώσεις που οι μπάντες καβατζώνουν και την παρέα τους) είναι cool και λειτουργεί.

[stam and the witches]

Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι οι μουσικοί όλοι 18 χρονών, να πληρώνουν πρόβες με τα λεφτά του μπαμπά. Κάνε 1-2 παιδιά και θα σου πω αν μπορείς να προσφέρεις ένα βράδυ από τη ζωή σου στο τζάμπα.

Αυτό θέλω να πω πάνω κάτω. Έχουμε την αντίληψη λόγω αιώνιας εφηβίας (που δεν είναι κάτι κακό απαραίτητα) ότι η μουσική είναι χόμπυ, αλλά δεν είναι. Ότι η μπάντα είναι το ποταπό συμπλήρωμα μίας μεγάλης φασάρας (κατάληψη, στέκι, κάτι), αλλά δεν είναι έτσι, είναι άνθρωποι που εργάζονται.

[OniBocho]

Και που ήδη έχουν εργαστεί σκληρά, πολύ πριν τους δεις να παίζουν σε κάποιο στέκι ή κατάληψη. Εντάξει, όχι όλοι, αλλά καταλαβαίνετε τι εννοώ.

[Art In Haste]

...ίσως καλύτερα να σκεφτεί πως βρίσκεται σε ένα χώρο που (κατά 99%) πουλάει ΒΕΡΓΙΝΑ και ακούει από ενισχυτές Marshal -και αυτό μια χαρά καπιταλισμός είναι...

H μπύρα έχει καιρό που έχει γίνει Carlsberg παρακαλώ! Βεβαίως βεβαίως!

[OniBocho]

Μήπως μπερδευεσαι με Μύθος - Φιξ;

[Art In Haste]

Δε νομίζω, ο μύθος ανήκει στην Carlsberg εδώ και χρόνια βέβαια.

[Pornofunk]

Έπαιζε έντονα η Καρλσμπεργκ για ένα διάστημα...τώρα παίζει η φιξ.

[OniBocho]

Ας μη βγαίνουμε εκτός θέματος, αλλά η Βεργίνα νομίζω ότι δεν είναι στον όμιλο Carlsberg. Μύθος και Φιξ είναι 10000%

[Ghoul]

Το θέμα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με κοινωνικοπολιτικά ζητήματα οπότε δεν βλέπω πως μπορούμε να επικεντρωθούμε μόνο στο μουσικό μέρος. Καλώς το έβαλες εδώ όμως, μιας και το θέμα μας είναι η μουσική και ο τρόπος έκφρασης και επικοινωνίας αυτής. Ήθελα κι εγώ να ανοίξω ένα παρόμοιο τόπικ σε κάποια φάση.

Σίγουρα είναι ένα πολύπλευρο ζήτημα, το οποίο σηκώνει τεράστια συζήτηση καθώς υπάρχει μεγάλο βάθος από πίσω, για το οποίο δεν θεωρώ ότι υπάρχει κάποια απόλυτη αλήθεια.

Θα μπορούσαμε αρχικά να το εξετάσουμε από την πλευρά της μπάντας. Η κάθε μπάντα που δημιουργεί μουσική και παίζει συναυλίες οφείλει να αναρωτηθεί τι θέλει να πετύχει μέσα από αυτό, πώς θέλει να το εκφράσει και με τι όρους. Για παράδειγμα, στοχεύει στον βιοπορισμό ή στο κέρδος και την δόξα μέσα από τη μουσική της; Θέλει απλά να παίζει μουσική και δεν την ενδιαφέρει με τι όρους γίνεται αυτό; Επιθυμεί μέσα από τη μουσική της να δώσει κάποιο μήνυμα και να εκφράσει έμπρακτα τις απόψεις της; Οι επιλογές της κάθε μπάντας την χαρακτηρίζουν. Είτε παίζει σε μαγαζιά, είτε παίζει σε αυτοδιαχειριζόμενους χώρους, είτε και τα δύο. Είτε μοσχοπουλάνε τα CD/LP ή ακόμα και τον "αέρα" των MP3, είτε τα δίνουν με ελεύθερη συνεισφορά ή σε τιμή κόστους. Ως γνωστόν, η πλειονότητα των μαγαζιών λειτουργεί με ιεραρχικούς όρους, υπάρχουν σχέσης εκμετάλλευσης εργαζομένων, μπραβιλίκια, η κάθε μπάντα και η μουσική της αντιμετωπίζεται σαν προϊόν και άλλα πολλά. Προφανώς, όταν βλέπεις βιοποριστικά την μουσική, θα παίξεις σε μαγαζιά. Εάν όμως δεν έχεις σκοπό το κέρδος, που κακά τα ψέματα, οι περισσότερες μπάντες που παίζουν support σε μαγαζιά δεν αμείβονται, ποιος ο λόγος; Υπάρχουν διάφοροι λόγοι (θετικοί και αρνητικοί). Το θέμα είναι εάν αυτοί οι λόγοι είναι ικανοί ώστε να παραβλέψεις την υπόσταση και την έκφραση του εκάστοτε μαγαζιού. Δεν αναφέρομαι απόλυτα σε όλα τα μαγαζιά, υπάρχουν εξαιρέσεις, γι' αυτό θεωρώ πως πρέπει κάθε περίπτωση να εξετάζεται ξεχωριστά.

Ας εξετάσουμε το ζήτημα και από την πλευρά των αυτοδιαχειριζόμενων χώρων. Σε αντίθεση με τα μαγαζιά, στους αυτοδιαχειριζόμενους χώρους δεν υπάρχουν ιεραρχικές δομές αλλά οριζόντιες, χωρίς μεσάζοντες, όλες οι αποφάσεις παίρνονται μέσα από συνελεύσεις και οι συναυλίες στήνονται από όλους για όλους με την ενεργή συμμετοχή των μπαντών. Τέτοιοι χώροι, στέκια, καταλήψεις, υπάρχουν πλέον στις περισσότερες από τις μεγάλες πόλεις της χώρας. Οι αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι πρέπει να είναι ανταγωνιστικοί προς τον χώρο του θεάματος και να καλύπτουν τις ανάγκες των συγκροτημάτων και του κόσμου για καλό ήχο και συνθήκες, μεταφορικά έξοδα κ.α. Πολλοί χώροι είναι σε πολύ καλό επίπεδο, και καλύτερο επίπεδο από αντίστοιχα μαγαζιά. Για να συνεχιστεί αυτό όμως και να διογκωθεί χρειάζεται η στήριξη του κόσμου και των μπαντών, αφού χορηγοί και εισιτήρια δεν (πρέπει να) υπάρχουν. Κάθε τέτοιος χώρος λοιπόν, έχει την δική του λειτουργία η οποία συνδιαμορφώνεται από τα μέλη που τον απαρτίζουν. Συνεπώς, εξαρτάται από την εκάστοτε διαχειριστική ομάδα το πόσο ελαστικά θα είναι τα κριτήρια που θέτουν ώστε να παίξει μία μπάντα στον χώρο τους. Υπάρχουν ομάδες που είναι απόλυτες και διαθέτουν αποκλειστικά σε αυτοοργανωμένες μπάντες τον χώρο τους, ενώ άλλες είναι πιο διαλλακτικές.

Στο δια ταύτα λοιπόν, δίνεται η επιλογή στις μπάντες να επιλέξουν έναν διαφορετικό τρόπο έκφρασης από αυτόν της μάζας, του καπιταλισμού, μακριά από εμπορικά κριτήρια. Προσωπική μου άποψη είναι ότι οι αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι πρέπει να είναι ανοικτοί προς μπάντες που έχουν διαφορετική λογική, μέχρι ενός βαθμού. Πρέπει να δίνεται η ευκαιρία σε μπάντες να έρθουν σε επαφή με τέτοιους χώρους, να γνωρίσουν από κοντά τον αυτοοργανωμένο τρόπο λειτουργίας και να υπάρχει μία ζύμωση. Η απομόνωση και η γκετοποίηση θεωρώ πως δεν ωφελεί καμία πλευρά και δεν πιστεύω σε αυτή. Πρέπει να υπάρχουν όμως και κάποια όρια για μπάντες που έχουν επιλέξει εμφανώς τον εμπορικό δρόμο. Έχει ενδιαφέρον να γίνει και μια συζήτηση για μπάντες που έχουν αντικαπιταλιστικό (ή ακόμη και αντιεξουσιαστικό) στίχο και παίζουν σε μαγαζιά. Ή για μπάντες που ξεκίνησαν από τον DIY χώρο και κατέληξαν να παίζουν (και) σε μαγαζιά. Γενικά μπορεί να ανοίξει μια τεράστια συζήτηση γύρω από αυτό το θέμα. Μια συζήτηση που να έχει να κάνει με την τέχνη ολόκληρη και κατά πόσον επηρεάζεται η ουσία της όταν συνδέεται με το χρήμα. Ένα περίπλοκο ζήτημα που έχει πολλές πτυχές και προσωπικά είμαι κάπου στο ενδιάμεσο.

Με αφορμή αυτό, αφήνω εδώ το κείμενο για το DIY που γράφτηκε πρόσφατα από την Ομάδα Πείραμα που διαχειρίζεται την Υπόγα Κ94 στην Αθήνα.

Επίσης, εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει το κείμενο που βρίσκεται στο Fanzine Duende #2 στις σελίδες 5-9.

Τέλος, το Σάββατο 11 Μαρτίου διοργανώνεται σχετική εκδήλωση/συζήτηση στο Παπουτσάδικο, Αθήνα από το Δισκοκοπτείο Diskollektiv.


Υ.Γ.: τα υπόλοιπα για τις μπύρες και τους ενισχυτές (ΛΟΛ) θα τα σχολιάσω αύριο.