25η μαρτίου 1821
http://www.xkatsikas.gr/fakeloi/1821.htm
Μύθος πρώτος: "Η Αγία Λαύρα": Σύμφωνα με το καλλιεργούμενο μύθο στις 25/3/1821 στην Αγία Λαύρα από το Π.Π Γερμανό υψώθηκε το λάβαρο του αγώνα στο οποίο ορκίστηκαν οι αγωνιστές. Πρόκειται για συνειδητά καλλιεργούμενο ψέμα:
- Η επανάσταση στη Πελοπόννησο δεν ξεκίνησε την 25η Μαρτίου αλλά μερικές μέρες νωρίτερα.
- Μολονότι στην περιοχή των Καλαβρύτων (όπου και η εν λόγω Μονή) είχαν σημειωθεί επαναστατικά γεγονότα και εκπρόσωποι της Φιλικής Εταιρείας (π.χ Παπαφλέσσας) είχαν επιχειρήσει να ξεσηκώσουν τους πρόκριτους ουδέποτε έλαβε χώρα στην Αγία Λαύρα η ορκωμοσία και κήρυξη της επανάστασης του '21.
Ο ίδιος ο Π.Π Γερμανός δεν αναφέρει τίποτε σχετικό στο απομνημονεύματά του, ούτε σώζεται άλλη σχετική μαρτυρία. Σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής στη Αγία Λαύρα, είχαν πράγματι συγκεντρωθεί εκείνες τις μέρες πρόκριτοι με τον Π.Π Γερμανό, για να διαλυθούν όμως γρήγορα "ως πεφοβισμένοι" χωρίς φυσικά να πάρουν απόφαση για τη κήρυξη της επανάστασης.
Το ίδιο αποτέλεσμα είχε και η συνέλευση των προκρίτων ης Πελοποννήσου στη Βοστίτσα (Αίγιο) όπου ο Π.Π Γερμανός απέκρουσε τις προτάσεις του "απατεώνος και εξωλεστάτου" Παπαφλέσσα!
Μύθος δεύτερος: "Το κρυφό σχολειό". Ο μύθος αυτός διαμορφώνεται σταδιακά μετά την Επανάσταση, κυρίως μετά το 1850 με κύριο στόχο να παρουσιάσει την Εκκλησία ως ενεργητικό φορέα διατήρησης της "εθνικής συνείδησης" στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Μάλιστα ο μύθος αυτός "ντύνεται" στα παιδικά μυαλά μέσα από τα σχολικά εγχειρίδια με το γνωστό τραγουδάκι "φεγγαράκι μου λαμπρό" καθώς και τον γνωστό (θαυμάσιο κατά τ'άλλα) ομώνυμο πίνακα του Γύζη.
Για τη ιστορία θα πρέπει να σημειώσουμε πως ο μεν πίνακας του Ν. Γύζη φτιάχτηκε πολύ αργότερα (εκτέθηκε σε έκθεση στην Αθήνα το 1900!), ενώ η σύνδεση του τραγουδιού (που ήταν παιδικό τραγουδάκι για νανούρισμα) με το λεγόμενο κρυφό σχολειό γίνεται στα 1870! Ας δούμε όμως πιο ουσιαστικά το όλο ζήτημα:
- Δεν υπάρχουν μαρτυρίες που να αναφέρουν πως υπήρχε απαγόρευση της εκπαίδευσης κατά της διάρκεια της τουρκοκρατίας, ούτε και έχει σωθεί σχετική οθωμανική διάταξη-νομολογία. Αλλωστε δεν υπήρχε κανένας λόγος να απαγορεύσουν την εκπαίδευση των χριστιανών.
Αντίθετα την χρειαζόταν διότι είχαν ανάγκη ενός αποτελεσματικού εκκλησιαστικού μηχανισμού για τη διοίκηση των χριστιανών. Η εκκλησία και το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης ήταν ένας θεσμός το οποίο οι Οθωμανοί διατήρησαν και επανασυγκρότησαν αμέσως μετά την άλωση της Πόλης διότι τους ήταν απαραίτητος για το έλεγχο των χριστιανών.
- Η ύπαρξη "κρυφού σχολειού" φαντάζει εντελώς παράλογη με δεδομένο ότι λειτουργούσαν απρόσκοπτα ανώτερες σχολές, όπως η Μεγάλη Σχολή του Γένους, οι σχολές της Πάτμου, των Ιωαννίνων, του Αθω, της Σμύρνης κ.α
Να υπογραμμιστεί ακόμη πως οι τόποι που παρουσιάζονται μέχρι σήμερα ότι λειτουργούσαν "κρυφά σχολειά" βρίσκονται σε περιοχές όπου είτε λειτουργούσαν ανώτερες σχολές (π.χ Δημητσάνα, Ιωάννινα κ.α) είτε κατακτήθηκαν σχετικά αργά (π.χ Κρήτη 1669, Τήνο 1715 κ.α) και άρα η ύπαρξη "κρυφού σχολειού" τοποθετείται σε περίοδο όπου πολλαπλασιάζονται οι νόμιμα λειτουργούσες ανώτερες σχολές (18ος αιώνας).
Τέλος θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι αντικειμενικά οι δάσκαλοι στις αγροτικές περιοχές ήταν οι κληρικοί γιατί ήταν οι μόνοι γραμματιζούμενοι, ενώ αντίστοιχα όποιος μάθαινε γράμματα συνήθως το έκανε για να γίνει κληρικός, μια και η μόρφωση στο αγροτικό χώρο δεν είχε καμία άλλη χρησιμότητα. Όσο δε αφορά τη φοίτηση τη νύχτα αυτή ήταν αντικειμενικό γεγονός (όταν συνέβαινε) γιατί και τα παιδιά εργαζόταν στις αγροτικές δουλειές τα πρωινά...
Τρίτος μύθος: Ο ρόλος του ανώτερου Κλήρου. Ανεξάρτητα από το ρόλο που έπαιξε ο λαϊκός-κατώτερος Κλήρος ο οποίος στήριξε και συμμετείχε εν πολλοίς στην Επανάσταση, τα δεδομένα για την ανώτερη ιεραρχία ήταν σε αντίθετη κατεύθυνση.
Η κορυφή της εκκλησίας δεν ήθελε την επανάσταση γιατί έτσι θα έχανε τα προνόμια που της δόθηκαν από την Οθωμανική αυτοκρατορία και που μέχρι σήμερα διατηρούνται ορισμένα από αυτά...
Να θυμίσουμε κατ' αρχή ότι το Πατριαρχείο αφόρισε τον Υψηλάντη και το Σούτσο όταν ξεκίνησε η Επανάσταση στις Ηγεμονίες. Ακόμη ορισμένες μόνο δηλώσεις του Ιερατείου αποδεικνύουν το πώς αντιμετώπισε την επανάσταση:
Ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε' δηλώνει για το Ρήγα Φεραίο και την κήρυξη της επανάστασης: " Το έργο του είναι πλήρες σαθρότητας" και προξενεί κοινή βλάβη". Ενώ για την επανάσταση: "εδηλώσαμε προς πάντας τους ομογενείς ευσεβείς να διατηρούμε το ραγιαλίκι και να μην τολμήσετε κα' οποιονδήποτε τρόπο να δεχθείτε ποτέ τους εχθρούς κατά της κραταιάς βασιλείας".
Ο Π.Π Γερμανός που τελικά "βλόγησε τα όπλα με τη πιστόλα στο κρόταφο" αποκαλεί τον Παπαφλέσσα "εξωλέστατο (δηλαδή ρεμάλι) και απατεώνα". Ενώ λίγο πριν ξεσπάσει η επανάσταση δηλώνει (το γράφει στα απομνημονεύματά του):
"Συσκεφθέντες λοιπόν μετ' επιστασίας και ιδόντες ότι το πλείστον μέρος της Ελλάδος, δεν έχει ιδέα περί τοιούτου πράγματος (για τη επανάσταση)...εξετάσαντες δε και την εσωτερικήν κατάστασιν του Έθνους ενέκριναν άπαντες το καιρόν ουχ αρμόδιον ώστε να μείνει η Διοίκησις ήσυχος και εκτός υπονοιών". Θα μπορούσαν να αναφερθούν και άλλα στοιχεία για το ρόλο του ανώτερου κλήρου.
Θα υπογραμμιστεί όμως και μία ακόμη πλευρά. Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας πολλές εξεγέρσεις τέμνουν τις υπάρχουσες θρησκευτικές κοινότητες και δεν φέρνουν μονοδιάστατα ως αντίπαλους από την μια τους χριστιανούς και από την άλλη τους μουσουλμάνους, αλλά τάξεις κοινωνικές άνισες (αγρότες-κοτζαμπάσηδες).
Ορισμένα παραδείγματα: Να θυμίσουμε τα περίφημα "καπάκια" (συμφωνίες οπλαρχηγών με τους τούρκους με ανταλλάγματα). Το κίνημα του αρματολού Βλαχάβα το 1808 λαμβάνει χώρα σε συνεργασία των μουσουλμάνων τσιφλικάδων της Θεσσαλίας και στρέφεται κατά του Αλή Πασά.
Και ακόμη, οι χριστιανοί Σουλιώτες συμμαχούν συχνά με τους μουσουλμάνους Τσάμηδες ενάντια στη Αλή Πασά σε μία προσπάθεια διαφύλαξης της τοπικής τους εξουσίας...
Η Επανάσταση του '21 αν σωστά διδαχτεί μπορεί να αποτελέσει ανεξάντλητη πηγή διδαγμάτων και για τους αγώνες του σήμερα. Δυστυχώς όμως κάποιοι ,χρόνια τώρα προσπαθούν για ευνόητους λόγους το εξεγερτικό μήνυμα του '21 να το μετατρέψουν σε επέτειο, σε "ακίνδυνο" εικόνισμα. Χρέος των δασκάλων, των διανοητών της εποχής μας να το μεταδώσουν στις σωστές του διαστάσεις.
Originally Posted by MeLinDa
