Ο μοναδικός δορυφόρος του πλανήτη μας, το Φεγγάρι, θα βρεθεί ανάμεσα σε μας και το αστέρι του συστήματός μας, τον Ήλιο, στέλνοντας μας στη σκιά του για περισσότερο από μια ώρα και το μικρό ελληνικό νησί, το Καστελλόριζο, τελείως στο σκοτάδι για περίπου τέσσερα λεπτά.
Αναλογιζόμενοι την απεραντοσύνη του Σύμπαντος, τους αναρίθμητους κόσμους και τις ίσως άπειρες ταυτόχρονες εκλείψεις άστρων που θα συμβούν εκείνη τη χρονική στιγμή, επικεντρώνουμε το ενδιαφέρον μας μάλλον σε ένα ασήμαντο γεγονός μηδαμινής αξίας για τον Σύμπαντα Κόσμο.
Αλλά και τα περισσότερα από τα πρωτεύοντα θηλαστικά που ονομάζονται άνθρωποι και κατοικούν στον πλανήτη Γη, θα παραμείνουν σκυμμένοι στην καθημερινότητα και στα προβλήματά τους εκείνη τη μέρα, αγνοώντας το ουράνιο φαινόμενο.
Όσοι δεν θα μπορέσουν να πάνε στο Καστελόριζο εκείνη τη μέρα, έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν το φαινόμενο, μέσω διαδικτύου από τη σελίδα
http://www.solar-eclipse.uoa.gr/live
Σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο του Κέντρου Λειτουργίας και Διαχείρισης Δικτύου του Τμήματος Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Αθηνών θα είναι εγκατεστημένα 4 τηλεσκόπια που θα χρησιμοποιηθούν για την καταγραφή και τη δικτυακή μετάδοση του φαινομένου της ηλιακής έκλειψης από την Αθήνα, στην οποία το ποσοστό κάλυψης του ηλιακού δίσκου θα φτάσει στο 85%. Επιπλέον, από το ακριτικό Καστελλόριζο το οποίο θα έχει την τύχη να βρεθεί πλήρως μέσα στο μονοπάτι της ηλιακής έκλειψης, θα είναι διαθέσιμη εικονορροή η οποία και θα καταγράψει το φαινόμενο της ολικής ηλιακής έκλειψης.
Στοιχεία έκλειψης
Οι χαρακτηριστικοί χρόνοι της ολικής έκλειψης για το Καστελόριζο είναι οι εξής:
1η επαφή (αρχή μερικής έκλειψης) : 12:34:45
2η επαφή (αρχή ολικής έκλειψης): 13:51:58
Μέγιστο έκλειψης: 13:53:27
3η επαφή (τέλος ολικής έκλειψης): 13:54:57
4η επαφή (τέλος μερικής έκλειψης): 15:10:46
Στην υπόλοιπη Ελλάδα, το ποσοστό κάλυψης του ηλιακού δίσκου από τη Σελήνη θα είναι υψηλό. Με μεγαλύτερα ποσοστά κάλυψης στη νοτιοανατολική Ελλάδα (98% στη Ρόδο, 96% στην ανατολική Κρήτη) που θα μικραίνουν καθώς κινούμαστε βόρεια ή δυτικά με τα μικρότερα ποσοστά να είναι στη βορειοδυτική Ελλάδα (Κέρκυρα 71%). Η Αθήνα θα έχει ποσοστό κάλυψης 84% και η Θεσσαλονίκη 75%. Ακολουθεί ένας πίνακας με στοιχεία της έκλειψης για κάποια ενδεικτικά μέρη της Ελλάδας (ποσοστό κάλυψης, αρχή, μέση και τέλος της έκλειψης σε θερινή ώρα Ελλάδος)
Οδηγίες ασφαλούς παρατήρησης
Όλοι οι πρόχειροι τρόποι για την παρατήρηση του Ηλίου είναι πολύ επικίνδυνοι. Δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν καπνισμένα (μαυρισμένα) γυαλιά, μαυρισμένα φωτογραφικά φιλμ, πολλαπλά γυαλιά ηλίου, τυχαία γυαλιά ηλεκτροκόλλησης κλπ. Οι αόρατες υπεριώδεις και υπέρυθρες ακτίνες του Ηλίου διαπερνούν αυτά τα υλικά, και είναι πολύ πιθανό να προκαλέσουν μόνιμες βλάβες στα μάτια ακόμη και με πολύ σύντομη παρατήρηση.
Ο ασφαλής τρόπος για παρατήρηση είτε με τηλεσκόπιο/κιάλια είτε χωρίς οπτικό όργανο είναι με τη χρήση ειδικού ηλιακού φίλτρου που μειώνει την ηλιακή ακτινοβολία κατά 100.000 φορές περίπου. Το φως που απομένει, δηλ. το 0,001%, αρκεί για άνετη παρατήρηση και είναι ασφαλές. Τέτοια φίλτρα πωλούνται στα ειδικευμένα καταστήματα αστρονομικού εξοπλισμού σε διάφορες μορφές.
Προορίζονται για χρήση μπροστά από τον φακό ενός τηλεσκοπίου ή κιαλιών, ποτέ μεταξύ ματιών και οπτικού οργάνου, και ποτέ μπροστά από τον προσοφθάλμιο φακό. Υπάρχουν και απλές κατασκευές "ηλιακών γυαλιών" με χαρτονένιο σκελετό και κατάλληλο φίλτρο, που φοριούνται όπως τα γυαλιά ηλίου και είναι ασφαλή για την παρατήρηση του Ήλιου χωρίς οπτικό όργανο.
Στη διάρκεια μιας έκλειψης πρέπει να λαμβάνονται όλα τα παραπάνω μέτρα, αφού στο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σημαντικό μέρος του Ηλίου είναι ακάλυπτο από τη Σελήνη. Μόνο αν η έκλειψη είναι ολική, τα φίλτρα μπορούν να αφαιρεθούν στα ελάχιστα λεπτά της ολικότητας, για να επανατοποθετηθούν λίγο πριν τη λήξη της. Η άγνοια ή η απερισκεψία κατά την παρατήρηση του Ηλίου μπορεί να οδηγήσει σε εγκαύματα του αμφιβληστροειδούς χιτώνα του ματιού και τύφλωση. Αν όμως τηρηθούν οι κανόνες ασφαλείας, το ανεπανάληπτο θέαμα θα μείνει στη μνήμη του θεατή για πάντα.
Για την ασφαλή παρατήρηση προτιμήστε προϊόντα από τα ελληνικά καταστήματα αστρονομικών ειδών.
Φωτογράφηση της έκλειψης
Για να φωτογραφήσετε την έκλειψη θα χρειαστείτε οπωσδήποτε ειδικό ηλιακό φίλτρο το οποίο μπορείτε να προμηθευτείτε από τα καταστήματα αστρονομικών ειδών. Το φίλτρο (που πωλείται και σε λεπτά φύλλα) μπορεί να προσαρμοστεί σε φωτογραφικούς φακούς ή τηλεσκόπια. Για τη φωτογράφηση θα χρειαστείτε κάποιον τηλεφακό, αν δεν έχετε τηλεσκόπιο, ώστε ο ήλιος να έχει αρκετά μεγάλη διάμετρο στο καρέ. Στην ολική έκλειψη, αυτό ισχύει για το Καστελόριζο, και μόνο για την ολική φάση που κρατάει τρία λεπτά, η φωτογράφηση (όπως και η παρατήρηση) γίνεται χωρίς ηλιακό φίλτρο με σκοπό την καταγραφή του λαμπρού στέμματος. Μπορείτε επίσης να δείτε τεχνικές μελετώντας τις ηλιακές φωτογραφίες των μελών του site
http://www.astrovox.gr/eclipse2006.html ή στο τμήμα της αστροφωτογράφησης στο forum του ίδιου site.
Μετά την έκλειψη του φετινού Μαρτίου, η επόμενη ολική έκλειψη ορατή στη χώρα μας θα γίνει το 2088! … και οι πιθανότητες να την παρακολουθήσουμε είναι μηδαμινές
Καλή παρακολούθηση λοιπόν τώρα που μπορούμε!